ಭಾಶೆಕ್ ಮಾನ್ಯತಾ ಮೆಳ್ಳ್ಯಾ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಮಾನ್ ದೀನಾತ್ಲ್ಲೊ ಅನ್ಯಾಯ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಸೊಸಿಜೆ?
ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಸಂವಿಧಾನಾಚ್ಯಾ 8ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್ ಸ್ಥಾನ್ ಮೆಳ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಬಾಬ್ತಿನ್ ಹರ್ ವರ್ಸಾ ಅಗೋಸ್ತ್ 20ವೆರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ‘ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮಾನ್ಯತಾ ದಿವಸ್’ ಆಚರಣ್ ಕರ್ತಾ. ಹಿ ನಿಜಾಯ್ಕೀ ವ್ಹಡ್ವಿಕಾಯೆಚಿ ಸಂಗತ್ಚ್. ಪುಣ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ನಿಜಾಯ್ಕೀ ಮಾನ್ ಮೆಳ್ಳಾಗೀ, ಲಿಪಿಚ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಆನಿ ಸಾಹಿತಿಂಕ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಅನ್ಯಾಯ್ ಪಳೆವ್ನ್ಯೀ ಮಾನ್ಯತಾ ದಿವಸ್ ಆಚರಣ್ ಕರ್ಚ್ಯಾಂತ್ ಅರ್ಥ್ ಆಸಾಗೀ? ಹ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ಏಕ್ ನಿಯಾಳ್.
ಭಾರತ್ ವೈವಿಧ್ಯತೆಚೊ ಏಕ್ ಮಹಾನ್ ದೇಶ್. ನೈಸರ್ಗಿಕ್ ಆನಿ ಮನ್ಶ್ಯಾಕ್ ಸಂಬಂಧ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಹರ್ ಗಜಾಲಿಂನಿ ಥರಾವಳ್ ವೈವಿಧ್ಯತಾ ಹಾಂಗಾಚಿ ಗ್ರೇಸ್ತ್ಕಾಯ್. ಮನ್ಶ್ಯಾನ್ ಉಲಂವ್ಚ್ಯಾ ಭಾಶೆಂಕೀ ವೈವಿಧ್ಯತಾ ಸಹಜ್. ಹಜಾರೊಂ ಭಾಸೊ ಭಾರತಾಂತ್ ಲೋಕ್ ಉಲಯ್ತಾ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ್ ಮೆಳ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ರಾಜ್ಯಾಂಚೆಂ ರಚನ್ ಜಾತಾನಾಂಯೀ ಭಾಷಾವಾರ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯ್ ರಚ್ಲೆ ಮ್ಹಣ್ತಚ್ ಭಾಸ್ ಸಮಾಜೆಂತ್ ಕಿತ್ಲ್ಯಾ ಉನ್ನತ್ ಸ್ತರಾರ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಕಳ್ತಾ.
ಆಮ್ಚಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಿಭಿನ್ನ್, ವಿಶೇಸ್ ಭಾಸ್. ಸಕ್ಕಡ್ ಧರ್ಮಾಂಚೆ ಉಲಯ್ತಾತ್, 42 ವಯ್ರ್ ಪಂಗಡ್ ಆಸಾತ್ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್ 6 ಲಿಪಿಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರಯ್ತಾತ್. ಹೆಂ ಸರ್ವ್ ತುಮಿ ಜಾಣಾಂತ್. ಪುಣ್ ಸಬಾರ್ ಲೊಕಾಕ್ ಕಳಿತ್ ನಾತ್ಲ್ಲೆಂ ಕಿತೆಂಗೀ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಚೆಂ ಅಧಿಕೃತ್ ಆಚರಣ್ ಚಲ್ತಾ ಮ್ಹಣ್.
ವ್ಹಯ್. ಅಗೋಸ್ತ್ 20ವೆರ್ ಮಾನ್ಯತಾ ದಿವಸ್ ಮ್ಹಣ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪರ್ಜಾ ಸಂಭ್ರಮ್ತಾ. ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ಯೀ ಆಚರಣ್ ಜಾತಾ. ಭಾರತಾಚ್ಯಾ 22 ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ್ ಭಾಸಾಂ ಪಯ್ಕಿ ಆಮ್ಚಿ ಕೊಂಕ್ಣಿಯೀ ಏಕ್ ಮ್ಹಣ್ ಉತ್ಸವ್ ಚಲಯ್ತಾಂವ್. ಪುಣ್ ಖರ್ಯಾನ್ ಹ್ಯಾ ಸಂಭ್ರಮಾಕ್ ಅರ್ಥ್ಚ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತುಮಿ ಪಾತ್ಯೆಜೆಚ್.
ಲಿಪಿಚ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆರ್ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತಾ!
ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್, ಲಾಂಬ್ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಆಂದೋಲನ್, ಸಾಕ್ರಿಫಿಸಾ ಮುಖಾಂತ್ರ್, ಗೊಂಯಾಂತ್ 1987ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ಅಧಿಕೃತ್ ರಾಜ್ಯ್ ಭಾಸ್ ಜಾಲ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಪಯ್ಲೆಂ, 1975 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಡೆಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿನ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ಪರಿಗಣನ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ. 1992 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಅತೀ ವ್ಹಡ್ ಮಾನ್, ರಾಷ್ಟ್ರಾಚ್ಯಾ ಸಂವಿಧಾನಾಚ್ಯಾ 8ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್ ಬಸ್ಕಾ ಲಾಭೊನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟಾಂನಿ ಸೊಭ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ್ ಭಾಸ್ ಜಾಲಿ.
ಹೆಂ ಭಾಯ್ಲೆಂ ಶೃಂಗಾರ್ ಮಾತ್ರ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ನಾಂವಾಂನ್ ಮೆಳ್ಚ್ಯೊ ಸರ್ವ್ ಸವ್ಲತ್ಯೊ, ಅನುದಾನ್ ಆನಿ ಪ್ರಶಸ್ತ್ಯೊ ಫಕತ್ ಎಕಾ ವರ್ಗಾಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಸೀಮಿತ್ ಜಾಲ್ಯೊ! ಹೆಂ ಅಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ್ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್ ಅಸಾಂವಿಧಾನಿಕ್ಯೀ ವ್ಹಯ್. ಹೊ ಉದ್ದೇಶ್ಪೂರ್ವಕಿಂ ಜಾಲ್ಲೊ ಅನ್ಯಾಯ್ ಶಿವಾಯ್ ಫರಾಮಸ್ ನ್ಹಯ್.
ತುಮಿ ಜಾಣಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಫಕತ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ನಾ. ಗೊಂಯ್ಕಾರಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಮಾಪಾನ್, ವ್ಹಡ್ ಮೊಗಾನ್ ಆನಿ ಅಭಿಮಾನಾನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಜಗವ್ನ್ ದವರ್ಲ್ಲಿ ಗೊಂಯ್ ಸಾಂಡುನ್ ಹೆರ್ ಪ್ರದೇಶಾಂನಿ ವಸ್ತೆಕ್ ಲಾಗ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಪುರ್ವಜಾಂನಿ. ಗುಜರಾತ್, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಆನಿ ಕೇರಳಾಚ್ಯಾ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಾಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಭರ್ಲಾ. ತ್ಯಾ ಸರ್ವಾಂನಿ ಆಜೂನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಚ್ ಆಪ್ಲಿ ಮಾಂಯ್ಭಾಸ್ ಜಾವ್ನ್ ಜಿವಾಳ್ ದವರ್ಲ್ಯಾ.
ಇತ್ಲ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂನಿ, ತೆಂಯೀ ಸ್ಥಳೀಯ್ ಬಳ್ವಂತ್ ಭಾಶೆಂಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾ ಮಧೆಂಯೀ, ಲೊಕಾನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಜಗಯ್ಲಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತೆಂ ವರ್ತೆಂ ಸಾಧನ್. ತುಳುನಾಡುಂತ್ ತುಳು, ಕನ್ನಡ ಆನಿ ಮಲಯಾಳಿ ಭಾಸೊ ಪ್ರಧಾನ್ ತರೀ ಇತ್ಲಿಂ ವರ್ಸಾಂಭರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಫುಲ್ಲಿ ಆನಿ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಜಾಲಿ ತರ್ ತಾಕಾ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮಾಲ್ಗಡ್ಯಾಂಚಿ ಬದ್ಧತಾ ಕಾರಣ್.
ಪುಣ್ ಇತ್ಲ್ಯಾ ಶ್ರದ್ಧೆನ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ಜೀವ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಕ್ ಕಸಲೊಚ್ ಮಾನ್ ನಾ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾ ತುಮ್ಕಾಂ ಕಶೆಂ ಭೊಗ್ತಾ?
ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ನ್ಹಯ್ ಲಿಪಿಯೆಕ್ ಮಾನ್!?
ಭಾಸ್ ಉಲಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಜಿವಂತ್ ಉರ್ತಾ. ಪುಣ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂತ್ ಏಕ್ ಭಾಸ್ ನಾತ್ಲ್ಯಾರ್ ತಾಚಿ ಗ್ರೇಸ್ತ್ಕಾಯ್ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್ ಯೇನಾ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ಭಂಡಾರ್ ಕಾಂಯ್ ಉಣ್ಯಾಚೆಂ ನ್ಹಯ್. ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಪ್ರದೇಶಾಂಕ್ ಪಾವ್ಲೆಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಚ್ಯಾ ಪಿಳ್ಗೆನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರಂವ್ಕ್ ಧರ್ತಾನಾ, ಸ್ವಾಭಾವಿಕ್ಪಣಿಂ ಸ್ಥಳೀಯ್ ಲಿಪಿಚ್ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ವರ್ವಿಂಚ್ ಕನ್ನಡ, ಮಲಯಾಳಂ, ಪರ್ಸೋ ಅರೇಬಿಕ್ ಆನಿ ಗುಜರಾತಿ ಲಿಪಿಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರಪ್ ಉದೆಲ್ಲೆಂ.
ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಂತ್ ಕರ್ನಾಟಕಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರವ್ಪ್ಯಾಂನಿ ರಚ್ಲ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆಮಿ ಚಾಕ್ಲಾಂ. 20ವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಹಾಂಗಾ ಸಾಹಿತ್ಯ್, ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ್, ಸಂಗೀತ್, ನಾಟಕ್, ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಶೆತಾಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣೆಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚನ್ ಶಿಖರಾಕ್ ಪಾವ್ಲ್ಲೆಂ. 1950 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಜೊ.ಸಾ. ಅಲ್ವಾರಿಸಾಚಿ ‘ಆಂಜೆಲ್’ ಕಾದಂಬರಿ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚಿ ಪಯ್ಲಿ ಕಾದಂಬರಿ ಜಾವ್ನ್ ಪಾಟಾರ್ ಚಡ್ತಚ್, ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸಾಂತ್ ಜಿಕ್ಚ್ಯಾಕ್ ಕಶೆಂ ಸ್ಪರ್ಧೊ ಚಲ್ತಾ ಪಳೆ, ತಶೆಂ ಹಾಂಗಾ ಆಮ್ಚೆ ಮಾಲ್ಗಡೆ ಬರವ್ಪಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚನಾಂತ್ ವ್ಯಸ್ತ್ ಜಾಲ್ಲೆ.
ತಶೆಂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಹಜಾರೊಂ ಹಜಾರ್ ಕೃತಿಯೊ ಉದೆಲ್ಯೊ. ಹಜಾರಾಂನಿ ಲೇಖಕ್, ಸಾಹಿತಿ ಉಬ್ಜಲೆ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪತ್ರಾಂನಿ, ಪ್ರಕಾಶಕಾಂನಿ ತಾಂಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಲೊಕಾಕ್ ಪಾವಯ್ಲೆಂ. ಲೋಕ್ ಪತ್ರಾಂ, ಬೂಕ್ ವಾಚುಂಕ್ ಅತ್ರೆಗ್ಲೆ. ಹಿ ಏಕ್ ರೋಚಕ್ ಚರಿತ್ರಾ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚೊ ಪೋಸ್ ದಳ್ಬಾರಾನ್ ಸಾದರ್ ಜಾಲೊ.
ಅಶೆಂ ಜೊ.ಸಾ. ಅಲ್ವಾರಿಸ್ ‘ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಕಾದಂಬರಿಂಚೊ ಬಾಪಯ್’ ಮ್ಹಣ್ ಪಾಟಾರ್ ಚಡ್ಲ್ಯಾರ್, ವಿ.ಜೆ.ಪಿ. ಸಲ್ಡಾಞ (ಖಡಾಪ್) ‘ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ಕಾದಂಬರಿಂಚೊ ಬಾಪಯ್’ ಜಾವ್ನ್ ವರ್ತವ್ಲೊ. ಎ.ಟಿ. ಲೋಬೊ ಸುದೀರ್ಘ್ ಕಾದಂಬರಿಂಕ್ ನಾಂವಾಡ್ಲೊ. ತಾಣಿಂ ರಚುನ್ ದಿಲ್ಲಿ ವಾಟ್ ಹಜಾರೊಂ ಬರವ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ದೇಖ್ ಜಾಲಿ. ಹರ್ ವರ್ಸಾ ಕಾಣಿ, ಕಾದಂಬರಿ, ನಾಟಕ್, ಪದಾಂ ಉಬ್ಜೊನ್ ವ್ಹಾಳ್ಳಿಂ, ಪರ್ಜಳ್ಳಿಂ.
ಪುಣ್, ಹಾಯ್ ಕಟಾ, ಹ್ಯಾ ಸಕ್ಡಾಕ್ ಕಿತೆಂಚ್ ಮೋಲ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತುಮಿ ಪಾತ್ಯೆತಾತ್ಗೀ? ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ್ ಮಾನ್ಯತಾ ಮೆಳೊನ್ಯೀ ಹ್ಯಾ ಕೊಣಾಯ್ ಬರ್ಪಿಂಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್, ಖಂಡಿತ್ ಜಾವ್ನ್, ಕುಸ್ಕುಟಾಚೆಂ ಮೋಲ್ ನಾ ಜಾಲೆಂ!
ಕಾರಣ್, ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಮಾನ್ಯತಾ ದೀನಾಸ್ತಾನಾ, ಎಕಾ ಲಿಪಿಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಲೆಕಾಕ್ ಧರ್ಚೊ ಮತ್ಲಬ್ ಜಾರಿಯೆಕ್ ಹಾಡ್ಲ್ಲೆಂ ಕ್ರಮ್. ಗೊಂಯಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ರಾಜ್ಯ್ ಭಾಸ್ ಜಾತಾನಾ ಹೊ ಅನ್ಯಾಯ್ ‘ಅಧಿಕೃತ್’ ಜಾಲೊ. ಡೆಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿನ್ಯೀ ತಶೆಂಚ್ ಕೆಲೆಂ. ಹೆರ್ ಕಡೆನ್ಯೀ ತೆಂಚ್ ಥಿರ್ ಕೆಲೆಂ. ಆನಿ ತಶೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಮೆಳ್ಚಿ ಮಾನ್ಯತಾ ಫಕತ್ ‘ಎಕಾ ಸೀಮಿತ್ ವರ್ಗಾಕ್ ಮಾತ್ರ್’ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹೊರ್ ದಾಂಬ್ಲಿ.
ಹೆಂ ತುಮ್ಕಾಂ ವಿಚಿತ್ರ್ ದಿಸೊಂಕ್ ಪುರೊ. ಪುಣ್ ವಾಸ್ತವ್ ಸತ್. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಧರುನ್ ಹರ್ ಪುರಸ್ಕಾರ್, ಮಾನ್ ಮೆಳ್ತಾನಾ ಹೆಂ ಕಸಲೆಂ ನವೆಂಚ್ ಸಂಶೋಧನ್ ಮ್ಹಣ್ ತುಮಿ ಕೊಣೀ ವಿಚಾರ್ಲ್ಯಾರ್, ತುಮಿ ಜಾಣಾಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ತೆಂ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಅರ್ಥ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ವಯ್ಲೆಂ ರಾಜಾಂವ್ ವಾ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಂ ಸಾರ್ಕೆಂ ಸಮ್ಜಜೆ ಪಡ್ತಾ.
ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಕೊಣಾಕ್ ಮ್ಹಣ್ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಫಿಕ್ಸ್!
ವ್ಹಯ್, ವಯ್ಲ್ಯೊ ಪ್ರಶಸ್ತ್ಯೊ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ಮೆಳ್ಳ್ಯಾತ್. ಮಂಗ್ಳುರಿ, ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರಯ್ಲೆಲ್ಯಾಂಕೀ ಕೇಂದ್ರ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮೆಳ್ಳ್ಯಾತ್. ಅಜ್ಯಾಪ್ ಪಾವನಾಕಾತ್, ತಾಂಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ತ್ಯೊ ಪ್ರಶಸ್ತ್ಯೊ ಸೊಧುನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ಬಿಲ್ಕುಲ್ ನ್ಹಯ್! ಪರತ್ ವಾಚಾ, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತಿಂನಿ ಲಿಖ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಹ್ಯೊ ಪ್ರಶಸ್ತ್ಯೊ ಮೆಳ್ಲ್ಲ್ಯೊ ನ್ಹಯ್.
ತರ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮೆಳ್ಳ್ಯೊ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಾಣಿಂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಪ್ರಶಸ್ತೆ ಖಾತಿರ್, ವ್ಯವಸ್ಥೆಂತ್ ಅಧಿಕೃತ್ ಮ್ಹಣ್ ಥಿರಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ ತಿ ಕೃತಿ ಪ್ರಕಟ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಮಾತ್ರ್ ಮೆಳ್ಲ್ಲ್ಯೊ. ಎಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಲೆಕಾಕ್ ಧರಿನಾಸ್ತಾನಾ, ತಿ ಫಲಾಣ್ಯಾ ಎಕಾ ಲಿಪಿಂತ್ ಪ್ರಕಟ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಅನುದಾನ್ ಇತ್ಯಾದಿ ದೀಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಖಂಚ್ಯಾ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಾಂತ್ ಆನಿ ಸಂವಿಧಾನಾಂತ್ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ?
ಆನ್ಯೇಕ್ ವಿಪರ್ಯಾಸ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಹೆಂ ಸಬಾರಾಂನಿ ಉಗ್ತ್ಯಾನ್ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ, ಕೊಣಾಕ್ ಮುಖ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದಿಂವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಥೊಡೆಚ್ ಜಣ್ ಇತ್ಯರ್ಥ್ ಕರ್ತಾತ್. ಫಲಾಣ್ಯಾ ಮನ್ಶ್ಯಾಕ್ ತೆ ವಿಂಚ್ತಾತ್ ಆನಿ ಪ್ರಶಸ್ತೆ ಖಾತಿರ್ ಜಾಯ್ ತೊ ವ್ಯವಹಾರ್ ಚಲ್ತಾ. ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಸೊಧುನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದಿಂವ್ಚೆಂ ನ್ಹಯ್. ಹಾಂಗಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ‘ಕೊಣಾಕ್’ ದೀಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಥೊಡೆಚ್ ನಿರ್ಧಾರ್ ಕರ್ತಾತ್ ಆನಿ ತ್ಯಾ ತೆಕಿದ್ ಕ್ರಮಾಂ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಚಲ್ತಾತ್.
ವಿಚಿತ್ರ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕನ್ನಡ ಆನಿ ಹೆರ್ ಲಿಪಿಂಕ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಅನ್ಯಾಯಾ ವಿರೋಧ್ ಘಟ್ಟ್ ಝುಜ್ ಚಾ.ಫ್ರಾ. ಡಿಕೋಸ್ತಾ ಆನಿ ಎಡ್ವಿನ್ ಜೆ.ಎಫ್. ಸೊಜಾನ್ ಮಾಂಡ್ಲ್ಲೆಂ. ನಿಮಾಣೆಂ ತಾಣಿಂಚ್ ತೆಂ ಧೋರಣ್ ಮೊಡುನ್ ಬೂಕ್ ನಾಗರಿಂತ್ ಛಾಪುನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಘೆಜೆ ಪಡ್ಲ್ಲೆಂ ದುರಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಚೆಂ. ಹಾಂಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚನ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಂತ್. ಪುಣ್ ಪ್ರಶಸ್ತೆ ಖಾತಿರ್ಚ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾಗರಿ ಲಿಪಿಂತ್ ಪ್ರಕಟ್ ಕರಿಜೆ. ನಾ ತರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮೆಳನಾ! ಇತ್ಲೆಂ ತುಮಿ ಸಮ್ಜಲ್ಯಾರ್ ಪುರೊ.
ಅಶೆಂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚ್ಯಾ ಬರವ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ಕಿತೆಂಯೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಪುರಸ್ಕಾರ್ ವಾ ಅನುದಾನ್, ಅಕಾಡೆಮಿ ವಾ ಗೊಂಯ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಮೆಳ್ಳಾ, ಮೆಳ್ತಾ ತರ್ ತೆಂ ಫಕತ್ ‘ನಾಗರಿ ಲಿಪಿಕ್’ ಮಾತ್ರ್. ಹೆಂ ಅಕ್ರಮ್ ತಾರತಮ್ಯ್ ಅಧಿಕೃತ್ ರಿತಿನ್ ಸಂಭ್ರಮ್ಚೆ, ಸಮರ್ಥನ್ ಕರ್ಚೆ, ಜುದಾಸಾಚ್ಯಾ ಕಾಸ್ತಾಚೆ ಮನಿಸ್, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮಧೆಂಚ್ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆನ್ಯೇಕ್ ದುರಂತ್.
ಹಾಂತುಂ ಕಿತೆಂ ಉಣೆಂಪಣ್, ನಾಗರಿ ‘ಅಧಿಕೃತ್’ ತರ್ ತಾಂತುಂಚ್ ಛಾಪ್ಚ್ಯಾಂತ್ ಕಿತೆಂ ಬಾಧಕ್ ಮ್ಹಣ್ತಿತ್ ಕೊಣೀ. ಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾ ಜಾರಿಯೆಕ್ ಹಾಡುನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಆನಿ ಸಾಹಿತಿಂಕ್ ಮಸ್ತುನ್ ಘಾಲ್ಚೆಂ ಮಿಸಾಂವ್ಯೀ ಚಲ್ಲಾಂ. ಕೊಂಕ್ಣೆಚ್ಯಾ ಒಟ್ಟುಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ನಿರ್ಮಾಣಾಂತ್ 75-80% ವಾಂಟೊ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚೊ ತರ್, 15% ರೋಮಿ ಲಿಪಿಚೊ ಆಸಾ. ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ 90+% ವಾವ್ರ್, ರಚನ್ ಹ್ಯಾ ಲಿಪಿಂನಿ ಜಾಲಾಂ. ಬಹುಮತಾಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾನ್ ಧರ್ಲೆಂ ತರೀ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಕ್ ಪಯ್ಲೊ ಮಾನ್ ಮೆಳಜೆ ನ್ಹಯ್ವೇ? ಪುಣ್ ಹಾಂಗಾ ತದ್ವಿರುದ್ಧ್! ಹೆಂ ಕೊಣೆಂಯೀ ಸಾರ್ಕೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಕಶೆಂ?
ಅತೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಕೃತಿಯೊ ಹಾಂಗಾ ಉದೆಲ್ಯಾತ್. ವಿ.ಜೆ.ಪಿ. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ, ಎ.ಟಿ. ಲೋಬೊ ಆನಿ ಜೊ.ಸಾ. ಅಲ್ವಾರಿಸ್ ಸಂಸಾರಾಚ್ಯಾ ಶ್ರೇಷ್ಠ್ ಸಾಹಿತಿಂಚ್ಯಾ ಪಂಕ್ತೆರ್ ಸೊಭ್ಜೆ ಕೃತಿಕಾರ್. ತಾಂಕಾಂ ಕೊಣಾಯ್ಕೀ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮೆಳೊಂಕ್ ನಾ. ಮೆಳೊಂಕ್ ನಾ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ‘ದೀಂವ್ಕ್ ನಾ’ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂಚ್ ಸೂಕ್ತ್.
ಭಾಂಗಾರ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ನೆಗಾರ್ಲೆಂ!
ಎ.ಟಿ. ಲೋಬೊಚಿ ‘ವೇಳ್-ಘಡಿ’ ಕೃತಿ ವಿಶ್ವ್ ಮಾನ್ಯತೆಕ್ ಫಾವೊ ಜಾಲ್ಲಿ ಅತ್ಯದ್ಭುತ್ ಕಾದಂಬರಿ. ವಿ.ಜೆ.ಪಿ. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾಚ್ಯೊ ‘ದೆವಾಚ್ಯೆ ಕುರ್ಪೆನ್’ (7) ಆನಿ ‘ಸಾಯ್ಬಾ ಭೊಗೊಸ್’ (5) ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ಕಾದಂಬರಿ ಶಿಂಕ್ಳ್ಯೊ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ದಾಯ್ಜ್. ಐರಿನ್ ಪಿಂಟೊಚಿ ‘ಮ್ಹಜೆಂ ಅಂತಸ್ಕರ್ನ್ ವಿಸರ್ಚೆಂ ನಾ’ ಆನ್ಯೇಕ್ ಅದ್ಭುತ್. ಡೊ. ಎಡ್ವರ್ಡ್ ನಜ್ರೆತಾಚ್ಯೊ ಮಟ್ವ್ಯೊ ಕಾಣಿಯೊ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ಲೆಂ ಅಮೊಲಿಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್. ಹಿಂ ಥೊಡಿಂಚ್ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಂ. ಅಸಲ್ಯಾ ಸಕ್ಕಡ್ ಅವ್ವಲ್ ಭಾಂಗ್ರಾಳ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಮಾಂದಿನಾ! ಹೆಂ ಕಸಲೆಂ ಧೋರಣ್?
ಅಸಲೊ ಅನ್ಯಾಯ್, ಉದ್ದೇಶ್ಪೂರ್ವಕ್ ಅನಾದರ್/ವಂಚನ್ ಆಜೂನ್ ಚಾಲ್ತೆರ್ ಆಸಾ. ಹ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಚಿಮ್ಟಿಭರ್ ರಚ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸರ್ಕಾರಾಚೆಂ ಸಗ್ಳೆಂ ಫಾವೊ ಜಾತಾ. ಲೊಕಾಚ್ಯಾ ಟ್ಯಾಕ್ಸಾಚೊ ದುಡು ಫಕತ್ ಮೂಟ್ಭರ್ ಮನ್ಶ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಕ್!? ಕಾಂಟ್ಭರ್ ರಚ್ಲೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಕುಸ್ಕುಟಾಚೊ ಮಾನ್, ಕಾಸಾಚೆಂ ಮೋಲ್ ನಾ. ಹೆಂ ಎಕಾ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಾಂತ್ ಘಡ್ತಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಾಚೆ ತಸಲೆಂ ವಿಚಿತ್ರ್ ಆನಿ ದುರಂತ್ ಹೆರ್ ಕಿತೆಂ ಆಸ್ಯೆತ್?
ಝುಜ್ಲ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್ ಮೆಳನಾ ಪರಿಹಾರ್
ಸರ್ವ್ ಸಕ್ಕಡ್ ಫಾಯ್ದೊ ಫಕತ್ ಎಕಾ ಲಿಪಿಕ್ ಮೆಳ್ಚೊ ದ್ರೋಹ್ ಆನಿ ಹೆರಾಂಕ್ ಜಾಂವ್ಚೊ ಅನ್ಯಾಯ್ ಇತ್ಲಿಂ ವರ್ಸಾಂ ಸೊಸ್ಲ್ಲೆಂಚ್ ಮಿಸ್ತೆರಾಚೆಂ. ಸರ್ಕಾರಾಚ್ಯಾ ನಿತಿಂತ್, ಯೋಜನಾಂನಿ ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಹಕ್ಕ್ ಆಸಾ. ಕೊಣಾಯ್ಕೀ ಇನ್ಕಾರ್ ಕರುಂಕ್ ಫಾವೊ ನಾ. ಪುಣ್ ಇತ್ಲಿಂ ವರ್ಸಾಂ ಘೋರ್ ಅನ್ಯಾಯ್ ಸೊಸುನ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಬರವ್ಪ್ಯಾಂನಿ ಸೊಡ್ದೊಡ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಪಾತ್ಯೆಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಕಿತೆಂಚ್ ಕರುಂಕ್ ನಾ ಮ್ಹಣ್ ನ್ಹಯ್. ವೆಳಾ, ಕಾಳಾ, ಸಂದರ್ಭಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಆವಾಜ್ ಉಟಯ್ಲಾ. ಪುಣ್ ತೊ ನಿರ್ಣಾಯಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ. ಮುಖ್ಯ್ ಜಾವ್ನ್, ಪರಿಹಾರ್ ಲಾಭ್ಚೆ ಖಾತಿರ್ ತೆಂ ಸಕೊಂಕ್ ನಾ.
ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರವ್ಪಿ ನಿರ್ಲಿಪ್ತ್?!
ಎಕಾಚ್ ಲಿಪಿಕ್ ಉಕಲ್ನ್ ಧರುನ್ ಹೆರ್ ಲಿಪಿಚ್ಯಾ ಸಮಗ್ರ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ನೆಗಾರ್ಚೊ ಅನ್ಯಾಯ್ ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಚಲ್ತಾ ತರೀ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚೆ ಬರವ್ಪಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಾ ಕರುನ್ ಬಸ್ಲ್ಯಾತ್. ಅಪ್ರೂಪ್ ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ಪ್ರತಿಭಟನ್ ಕೆಲಾಂ. ಎಕ್ವಟಿತ್ ಜಾವ್ನ್, ಸಂಕಲ್ಪ್ ಆಪ್ಣಾವ್ನ್ ಶೆವಟಾಕ್ ಪಾಂವ್ಚ್ಯಾಕ್ ಝುಜಜೆ ಮ್ಹಣ್ ತಾಂಕಾಂ ಭೊಗ್ಲ್ಲೆಂ ದಿಸನಾ. ಆವಾಜ್ ಉಟಯಿಲ್ಲೆಚ್ ನಿಮಾಣೆಂ ‘ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಜೊಡ್ಚ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ಚ್ ಝುಜ್ಲ್ಲೆಗೀ?’ ಮ್ಹಣ್ ದುಬಾವ್ ಉಬ್ಜಶೆಂ ರಾಜಿ ಜಾಲೆ!? ಬರವ್ಪಿ ನ್ಹಯ್ ಆಸ್ಲೆಲ್ಯಾಂನಿಂಚ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆನಿ ಸಾಹಿತಿಂಕ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಅನ್ಯಾಯಾ ವಿರೋಧ್ ಝುಜಜೆ ಪಡ್ಲೆಂ. ಆಪ್ಲ್ಯಾಚ್ ಹಕ್ಕಾಂ ಖಾತಿರ್ ಕಿತೆಂಯೀ ಕರಿನಾತ್ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಲೊಕಾನ್ ಕಿತೆಂ ಅಪೇಕ್ಷಿಯೆತ್?!!
ಗೊಂಯ್ಕಾರ್ ಉಟ್ಲ್ಯಾತ್, ಮಂಗ್ಳುರ್ಗಾರ್ ಜ್ಹೆಮೆತಾತ್?
ಹ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಗೊಂಯಾಂತ್ ರೋಮಿ ಲಿಪಿಕ್ ರಾಜ್ಯ್ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಸಮಾಸಮ್ ಮಾನ್ಯತಾ ದೀಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಪರತ್ ಆಂದೋಲನ್ ಸುರು ಜಾಲಾಂ. ವಿಧಾನ್ಸಭೆಂತ್ ತ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ಕ್ರಮಾಂ ಘೆಂವ್ಕ್ ದಬಾವ್ ಘಾಲ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಚಲೊನ್ ಆಸಾ. ಪುಣ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚೆ ಬರವ್ಪಿ ಸದಾಂಚೆಪರಿಂ ಕಿತೆಂಚ್ ಘಡೊಂಕ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ ನಿರ್ಲಿಪ್ತ್ ಆಸಾತ್!
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಾಂತ್ ಲೊಕಾಚೊ ತಾಳೊ ಮಹತ್ವಾಚೊ. ಲೊಕಾಚ್ಯಾ ಹಕ್ಕಾಂಕ್ ಇನ್ಕಾರ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟಾಂತ್ ಜಾರಿಯೆಕ್ ಹಾಡ್ಲ್ಲೆಂ ಕಾನೂನ್ಂಚ್ ರೈತಾಂಚ್ಯಾ ಆಂದೋಲನಾ ವರ್ವಿಂ ರದ್ದ್ ಕರಿಜೆ ಪಡ್ಲೆಂ. ಹಕ್ಕಾಂ ಖಾತಿರ್ ಝುಜನಾತ್ಲೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಕಿತೆಂಚ್ ಮೆಳನಾ. ಅದ್ಭುತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚ್ಲೆಲ್ಯಾ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಕ್ ಮಾನ್ ಮೆಳಜೆ ತರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಬರವ್ಪ್ಯಾಂನಿ ಎಕ್ವಟಜೆ ಆನಿ ಝುಜಜೆ.
ನಾತ್ಲ್ಯಾರ್ ಫಕತ್ ಹರ್ ವರ್ಸಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮಾನ್ಯತಾ ದಿವಸ್ ಸಂಭ್ರಮುನ್ ಜೈ ಕೊಂಕಣಿ ಮ್ಹಣ್ ಉದ್ಗಾರೊನ್ ಘರಾ ವಚಜೆ. ತಿತ್ಲೆಂಚ್.
ಹ್ಯಾ ಲೇಖನಾಚೊ ಥೊಡೊ ವಾಂಟೊ ‘ರಾಕ್ಣೊ’ ಹಫ್ತ್ಯಾಳ್ಯಾಚ್ಯಾ ಅಗೋಸ್ತ್ 16-22, 2024ವ್ಯಾ ಆಂಕ್ಯಾಂತ್ ಪ್ರಕಟ್ ಜಾಲಾ.
ತುಮಿ ವಾಚಿಜೆಚ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಆನಿ ಲಿಪಿ ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸಾಚೊ ವಿವರ್ ಆನಿ ಮಹತ್ವ್ ಸಮ್ಜೊಂಕ್ ತುಮ್ಕಾಂ ಉಪ್ಕಾರ್ಚಿಂ ಹೆರ್ ಬರ್ಪಾಂ ಸಕಯ್ಲ್ ದಿಲ್ಯಾಂತ್. ಪುರ್ಸತ್ ಕರುನ್ ವಾಚಾ 👇👇
ನಾಗರಿ ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸಾ ವಿರೋಧ್ ಚಾಟಿ ಬಿಜಾಯ್ತಾ ಚಾ.ಫ್ರಾ!
ಮಾನ್ಯತಾ ಮೆಳ್ಳ್ಯಾ ಖರೆಂ, ಪುಣ್ ಮಾನ್ ಹಾಡ್ಚೊ ಕೊಣೆಂ?
ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶಿಕಾಂಚೆ ಸಮಸ್ಸೆ
ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ನಾಗರಿ ಲಿಪಿ ಥಾಪ್ಚ್ಯಾಕ್ ತೀವ್ರ್ ವಿರೋಧ್
ನಾಗರಿ ಲಿಪಿ ಆಮ್ಚೆರ್ ತಿ ಥಾಪ್ಚಿ ನಾಕಾ
ಆಮಿ ನಿತಿ ಖಾತಿರ್ ಝುಜ್ತಾಂವ್, ಪುಣ್..! ಎರಿಕ್
ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚ್ ಸೊಭ್ತಾ: ವಲ್ಲಿ ವಗ್ಗ
ಲಿಪಿ ರಾಜಕೀಯಾಚಿ ದಗಲ್ಬಾಜಿ ಚರಿತ್ರಾ!
ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಷೆಚಿ ಸೈಂಭಿಕ್ ಲಿಪಿ: ಉಗ್ತೆಂ ಪತ್ರ್
ನಾಗರಿ ಲಿಪಿವಾದಿಂಚೆಂ ಗತ್ತಿಗಟ್ ಆನಿ ಪೊಕೊಳ್ ವಾದ್!
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವಾಟ್ಸಪ್ ಗ್ರೂಪಾಚೆಂ ಲಿಂಕ್ (Click to Join)
Send your Feedback to: budkuloepaper@gmail.com