ಕೊರೊನಾ ಆಯ್ಲಾಂ, ಚತ್ರಾಯ್ ಸಾಂಬಾಳಾ

ಲೇಖಕ್: ಡೊ. ಎಡ್ವರ್ಡ್ ನಜ್ರೆತ್

ಹೆಂ ತುಮಿ ವಾಚ್ತಾನಾ ಕೊರೊನಾ ವೈರಸ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಘರಾ ಬಾಗ್ಲಾರ್ ಯೇವ್ನ್ ರಾವ್ಲಾಂ. ಚತ್ರಾಯ್ ಘೆನಾಂತ್ ತರ್ ತೆಂ ತುಮ್ಕಾಂ ಗ್ರಾಸುಂಕ್ ಭಿತರ್ ಯೆತೆಲೆಂ. ಚತ್ರಾಯ್ ಸಾಂಬಾಳಾ. ಭಿರಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ಪಾವನಾ, ಬಗಾರ್ ಚತ್ರಾಯ್‍ಯೀ ಅತೀ ಗರ್ಜ್.

ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಘರಾಂತ್ ಮಾಲ್ಘಡಿಂ ಆನಿ ಪಿಡೆಂತ್ ಆಸ್ಚಿಂ ಆಸಾತ್ ತರ್ ಹಿ ಚತ್ರಾಯ್ ಚಡ್ ಗರ್ಜೆಚಿ. ಕೊರೊನಾ ವೈರಸಾ ಥಾವ್ನ್ ಮೊರ್ನಾಂ ಫಕತ್ 3% ಮ್ಹಣ್ ವಿಶ್ವ್ ಭಲಾಯ್ಕೆ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾನ್ ಕಳಯ್ಲಾಂ. ಪುಣ್ ಹೊ ಸಂಕೊ ಚಡ್ ಆಸ್ಯೆತಾ ಮ್ಹಣ್ ಆತಾಂ ದುಬಾವ್ ಯೆತಾ. ಉತರ್ ಪ್ರಾಯ್ ವಾ ಹೆರ್ ಕಾರಣಾಂನಿ ಭಲಾಯ್ಕಿ ಬರಿ ನಾತ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಥಂಯ್, ಕುಡಿಂತ್ ಪಿಡೆಂ ವಿರೋಧ್ ಝುಜ್ಚಿ ಸಕತ್ ಉಣಿ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಥಂಯ್ ಮರಣ್ ಪಾವ್ತೆಲ್ಯಾಂಚೊ ಸಂಕೊ ಚಡ್. ಪನ್ನಾಸ್ ವರ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಯೆ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಕೊರೊನಾ ವೈರಸಾಚಿ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್ಲ್ಯಾರ್, ಹಜಾರ್ ಜಣಾಂ ಪಯ್ಕಿಂ 4 ಜಣ್ ಮರಣ್ ಪಾವ್ತಾತ್. 80 ವರ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಯೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಹೊ ಸಂಕೊ 150. ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಭಲಾಯ್ಕಿ ನಾಜೂಕ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಹೆರಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಚತ್ರಾಯ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಜೆರಾಲ್ ಥರಾನ್ ಭಲಾಯ್ಕಿ ಬರಿ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಎಕಾವೆಳಾ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್ಲ್ಯಾರೀ ಅನಾಹುತ್ ಘಡ್ಚೊ ಸಂಭವ್ ಉಣೊ.

ಕೊರೊನಾ ತುಕಾ ಕಶಿ ಯೆವ್ಯೆತಾ?

ಕುಡಿ ಭಿತರ್ ಪಾವ್‍ಲ್ಲಿಂ ಪಿಡೆಚಿಂ ವೈರಸಾಂ ನಾಕಾಂತ್, ತಾಳ್ಯಾಂತ್ ಆಸ್ತಾತ್. ವೈರಸಾಂ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿನ್ ಶಿಂಕೊ ಕಾಡ್ತಾನಾ ವಾ ಖೊಂಕ್ಲಿ ಕಾಡ್ತಾನಾ, ತಾಚ್ಯಾ ಉಸ್ವಾಸಾ ಸಾಂಗಾತಾ ಭಾಯ್ರ್ ಉಸಳ್ಚ್ಯಾ ದೃವ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮ್ ಕಣಾಂನಿ (droplets) ವೈರಸಾಂ ಆಸ್ತಾತ್. ಹಿಂ ಕಣಾಂ ಲಾಗ್ಸರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಖಾಟ್ಲೆಂ, ಕದೆಲ್, ಮೇಜ್, ದಾರಾಂಚ್ಯೆ ಹಾತಾಳೆ ವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ್ ಸುವಾತೆಂನಿ ವಾಹನಾಂಚ್ಯಾ ಬಸ್ಕೆಂಚೆರ್, ಹಾತೊಳೆಂಚೆರ್ ಅಶೆಂ ಹರ್ ಸುವಾತೆಂನಿ ಪಡೊನ್ ಆಸ್ತಾತ್.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ್ ಸುವಾತೆಂನಿ – ಮಾರ್ಕೆಟಿಂತ್, ಆಂಗ್ಡಿಂನಿ, ಸುಪರ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್, ಇಗರ್ಜ್, ಇಮಾಜ್ ಅಶೆಂ ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಸುವಾತೆರ್, ಬಸ್ಸಾಚೆರ್, ರಿಕ್ಷಾಚೆರ್, ಲಿಫ್ಟಾಚ್ಯಾ ಬಟನಾಂಚೆರ್… ಖಂಯ್ ವೈರಸಾಂ ಆಸ್ತಾತ್ ಮ್ಹಣೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ.

ವೈರಸಾಂ ತ್ಯಾ ಸುವಾತೆಂನಿ ಪಡೊನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿಂ ಸೂಕ್ಷಿಮ್ ಕಣಾಂ, ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ದಿಸನಾಂತ್. ಹವ್ಯಾಚೆರ್ ಹೊಂದ್ವೊನ್ ಹಿಂ ವೈರಸಾಂ ಸಬಾರ್ ವೊರಾಂ ವಾಂಚೊಂಕ್ ಸಕ್ತಾತ್. ತ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ಹಾತ್ ಭೊಂವ್ಡಾಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಹೆರಾಂಚ್ಯಾ ಹಾತಾಕ್ ಕಣಾಂ ಆನಿ ತ್ಯಾ ಮುಕಾಂತ್ರ್ ವೈರಸಾಂ ಲಾಗ್ತಾತ್. ಅಶೆಂ ಪಿಡೆಂಚೆ ವೈರಸ್ ಲಾಗ್‍ಲ್ಲೆ ಹಾತ್ ಭಲಾಯ್ಕೆವಂತ್ ಮನ್ಶ್ಯಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ನಾಕಾ-ತೊಂಡಾ ಸರ್ಶಿಂ ವ್ಹೆಲ್ಯಾರ್ ವೈರಸ್ ಕುಡಿ ಭಿತರ್ ವೆತಾತ್. ಹಾಕಾ droplet transmission ಮ್ಹಣ್ತಾತ್.

ಹೆ ವೈರಸ್ ಕೊಣಾಯ್ಕೀ ಲಾಗ್ಯೆತಾ. ಅಶೆಂ ಲಾಗ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಜಾಯಿತ್ತ್ಯಾಂಕ್ ವ್ಹಯ್ಲ್ಯಾಬಾರ್ ಶೆಳ್ ಆನಿ ಮಾತ್ಸೊ ತಾಪ್ ಆಸ್ತಾ. ಆನಿ ತೆ ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಜಾಯಿತ್ತೆ ಕಡೆನ್ ವೈರಸ್ ಶಿಂಪ್ಡಾಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾತ್. ತುಜ್ಯಾ ಸುತ್ತುರಾಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಕೊಣಾಯ್ ಥಂಯ್ ಹಿಂ ವೈರಸಾಂ ಆಸ್ಯೆತಾ.

ಕೊರೊನಾ ಕಶೆಂ ಚುಕವ್ಯೆತಾ?

ಜಾಯಿತ್ತಿಂ ವೈರಸಾಂ ವಯ್ರ್ ವಿವರಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ droplet transmission ರಿತಿಂತ್ ಕುಡಿ ಭಿತರ್ ಸರ್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಜೆರಾಲ್ ಥರಾನ್ ಹೆರ್ ಥರಾಂಚ್ಯಾ ವೈರಸಾಂಚೊ ಸಂಪರ್ಕ್ ಆಡಾಂವ್ಕ್ ಜಾಗ್ರುತೆನ್ ಆಸೊಂಕ್ ಜಾಯ್. ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಶೆಳ್ ವಿಸ್ತಾರೊನ್ ವಚನಾಶೆಂ ಕಿತೆಂ ಚತ್ರಾಯ್ ಘೆವ್ಯೆತಾ ತಿಚ್ ಚತ್ರಾಯ್ ಕೊರೊನಾ ವೈರಸಾಚೊ ಸಮಸ್ಸೊ ಆಡಾಂವ್ಚೆ ಖಾತಿರ್‌ಯೀ ಉಪ್ಕಾರ್ತಾ.

• ಶೆಳ್ ತಾಪ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಚಿ ಭೆಟ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಬಾಧಕ್ ನಾ.
• ತಸಲ್ಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿಚ್ಯಾ ಭೋವ್ ಲಾಗ್ಸರ್ ಆಸೊಂಕ್ ನಜೊ. ತಸಲ್ಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿಂಕ್ ಹಾತ್ ಮೆಳಂವ್ಕ್ ನಜೊ.
• ವೈರಸ್ ಸಮಸ್ಸೊ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಲಗ್ಬಗ್ ಏಕ್ ಮೀಟರ್ (ತೀನ್ ಫುಟ್) ತಿತ್ಲೊ ಅಂತರ್ ದವರ್ಚೊ ಬರೊ.
• ಗರ್ಜೆ ಭಾಯ್ರ್ ಕದೆಲ್, ಮೇಜ್ ವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ್ ಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ಹೆರ್ ಸುವಾತೆಂಚೆರ್ – ಕುಂದೊ, ವಣದ್ ಅಶೆಂ ಗರ್ಜ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆ ಕಡೆನ್ ಹಾತ್ ಭೊಂವ್ಡಾಯ್ನಾಯೆ. ತರೀ ಜಾಯ್ತೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಗುಮನಾ ವಿಣೆಂ ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ದಿಸನಾಸ್ಚ್ಯಾ ಹೆರಾಂಚ್ಯಾ ಉಸ್ವಾಸಾಚ್ಯಾ ಕಣಾಂಕ್ ಆಮ್ಚೆ ಹಾತ್ ಲಾಗ್ತಿತ್. ತೆ ಹಾತ್ ಗುಮಾನ್ ನಾಸ್ತಾಂ ನಾಕಾ ತೊಂಡಾಕ್ ಲಾಗ್ಲ್ಯಾರ್ ವೈರಸ್ ಕುಡಿ ಭಿತರ್ ವೆತಾತ್.

• ವಾರ್‍ಯಾರ್ ಉಬೊನ್ ವೈರಸ್ ಕುಡಿ ಭಿತರ್ ವಚನಾಂತ್.
• ವೈರಸ್ ತಾಪ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿಚ್ಯಾ ಸುತ್ತುರಾಕ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ತಕ್ಷಣ್, ಸಾಬು ಘಾಲ್ನ್ ಬರ್‍ಯಾನ್ ಹಾತ್ ಧುಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಘರಾ ಭಾಯ್ರ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ್ ಸುವಾತೆಂಕ್ ವಚೊನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ತಕ್ಷಣ್ ಹಾತ್ ಧುಂವ್ಚಿ ಸವಯ್ ಬರಿ. ತವಳ್ ತವಳ್ ಹಾತ್ ಧುಂವ್ಚಿ ಸವಯ್ ಕರಾ.
• ಘರಾ ಭಾಯ್ರ್ ವೆತಾನಾ ಹಾತ್ ಧುಂವ್ಕ್ ಸಾಬು ಮೆಳನಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಸ್ಯಾನಿಟೈಸರ್ಸ್ ವಾಪ್ರಿಯೆತಾ. ಸ್ಯಾನಿಟೈಸರ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಸಾಬು ವಾಪ್ರುನ್ ಹಾತ್ ಧುಂವ್ಚೆಂ ಬರೆಂ.
• ಘರಾ ಭಿತರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ತವಳ್ ತವಳ್ ಹಾತ್ ಧುಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ನಾ.
• ಪಿಡಾ ನಾತ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಮುಸ್ಕಾರಾಕ್ ಮಾಸ್ಕ್ ಬಾಂಧ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಪ್ರಯೋಜನ್ ನಾ. ಪಿಡೆಸ್ತಾಚಿ ಜತನ್ ಘೆತೆಲ್ಯಾಂನಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ್ ಥರಾಚೆಂ ಮಾಸ್ಕ್ ಬಾಂಧ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್ಚೆ ಸಂದ್ರಾಪ್ ಉಣೆಂ ಕರ್ಯೆತಾ. ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಸರ್ಜಿಕಲ್ ಮಾಸ್ಕ್ ಬಾಂಧ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್ಚಿ ಆಡಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ನಾ.

ಘರಾ ಭಿತರ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ರಾವಜೆ?

ಕೊರೊನಾ ಪಿಡೆಚ್ಯೆ ವೈರಸ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಭೊಂವ್ತಿಂ ಆಸ್ಚೆ ಕಿತ್ಲೆಂ ಚತ್ರಾಯ್ ಘೆತ್ಲ್ಯಾರೀ ಆಮ್ಕಾಂ ಲಾಗ್ಯೆತಾ ದೆಕುನ್ ಆಮಿ ಘರಾ ಭಿತರ್ ರಾಂವ್ಚೆಂ ಸೂಕ್ತ್. ದೋನ್ ಹಫ್ತೆ ಸಕ್ಕಡ್ ಘರಾ ಭಿತರ್‌ಚ್ ರಾವ್ತಿತ್ ತರ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ದುಸ್ರ್ಯಾಕ್ ವಿಸ್ತಾರುನ್ ವೆಚೆಂ ಆಡಾವ್ಯೆತಾ. ಮ್ಹಾಕಾ ಕಿತೆಂಯ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ನಾ ಮ್ಹಣ್ ಆಳ್ಸಾಯ್ ಕರಿನಾಕಾತ್.

ಸರ್ಕಾರಾನ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಸೂಚನಾ ಖಾಲ್ ಘರಾ ಭಿತರ್‌ಚ್ ರಾವಾ.

ಭಲಾಯ್ಕಿ ನಾಜೂಕ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿಂ, ಸಾಟ್ ವರ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಯೆ ವಯ್ಲಿಂ ಕಿತ್ಲ್ಯಾ ಬರ್‍ಯಾ ಭಲಾಯ್ಕೆನ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರೀ ಘರಾ ಭಾಯ್ರ್ ವಚನಾಕಾತ್. ಗರ್ಜೆಚ್ಯೊ ವಸ್ತು ಹಾಡುಂಕ್ ಕೊಣಾಯ್ ತರ್ನಾಟ್ಯಾಂಚಿ ಮಜತ್ ಘೆಯಾ.

ಕೊರೊನಾ ಆಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ಕರಿಜೆ?

• ಜಾಯಿತ್ತ್ಯಾ ಹೆರ್ ವೈರಸಾಂ ಥಾವ್ನ್‌ಯೀ ತಾಳೊ ದೂಕ್, ಶೆಳ್, ತಾಪ್, ಆಂಗ್‍ಪಾಂಗ್ ದೂಕ್ ಯೆವ್ಯೆತಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಶೆಳ್, ತಾಪ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ತಕ್ಷಣ್ ಕೊರೊನಾ ಮ್ಹಣ್ ಭಿರಾಂತ್ ನಾಕಾ. ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಸದಾಂಚ್ಯಾ ದಾಕ್ತೆರಾಕ್ ಮೆಳೊನ್ ವಕತ್ ಘೆಯಾ. ಉಸ್ವಾಸ್ ಕಾಡುಂಕ್ ತ್ರಾಸ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ವಾ ಪಿಡಾ ಚಡ್ ಜಾಯಿತ್ತ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಭೊಗ್ಲ್ಯಾರ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕೊಲೆಜಿಚ್ಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಂಕ್ ವಚ್ಯೆತಾ. ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ಫಾದರ್ ಮುಲ್ಲರ್ ಆಸ್ಪತ್ರ್, ಕೆ.ಎಂ.ಸಿ. ಆಸ್ಪತ್ರ್, ವೆನ್‍ಲೊಕ್ ಆಸ್ಪತ್ರ್, ಯೆನೆಪೋಯಾ, ಕೆ.ಎಸ್. ಹೆಗ್ಡೆ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ; ಉಡುಪಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುತ್ತೂರಾಂತ್ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕೆ.ಎಂ.ಸಿ. ಆಸ್ಪತ್ರ್, ಅಜ್ಜರಕಾಡ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ಅಶೆಂ ವಚ್ಯೆತಾ.

• ಹೆರ್ ಪಿಡಾ ಆಸೊನ್, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ್ ಎಕಾ ದಾಕ್ತೆರಾ ಕಡೆನ್ ವಕತ್ ಘೆವ್ನ್ ಆಸಾತ್ ತರ್, ಶೆಳ್, ತಾಪ್ ಆಸ್ತಾನಾಂಯ್ ತಾಚಿ ಸಲಹಾ ಘೆಯಾ. ಕೊರೊನಾ ವೈರಸಾಚೊ ಸಮಸ್ಸೊ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಪಯ್ಕಿಂ ಶೆಂಬರಾಂತ್ ಧಾ ಜಣಾಂಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಂತ್ ದಾಕಲ್ ಕರುಂಕ್ ಪಡ್ತಾ.
• ಕೊರೊನಾ ಪಿಡೆ ವಿಶಿಂ ಅನಾವಶ್ಯ್ ಪ್ರಚಾರ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಲೋಕ್ ಭಿಯೆಲಾ. ಕೊರೊನಾ ವೈರಸಾಂತ್ ಮೆಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಲೋಕ್ ರಸ್ತ್ಯಾ ಅವ್ಘಡಾಂತ್ ಮೊರ್ತಾತ್. ಹಿ ಪಿಡಾ ಆಯ್ಲ್ಯಾರೀ ಮರಣ್ ಪಾವ್ತೆಲ್ಯಾಂಚೊ ಸಂಕೊ ಭೋವ್ ಲ್ಹಾನ್.
• ಜೆರಾಲ್ ಭಲಾಯ್ಕಿ ಬರಿ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಥಂಯ್ ಅನಾಹುತ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾಯ್ ಉಣಿ.

Send Feedback to: budkuloepaper@gmail.com

Like us at: www.facebook.com/budkulo.epaper