ಸರ್ದಾರಾಂಚಿ ಸಿನೊಲ್ – 14: ವಿಚಿತ್ರ್ ಫರ್ಮಾಣ್

ಸರ್ದಾರಾಂಚಿ ಸಿನೊಲ್: ಅಧ್ಯಾಯ್ 14
ಬರಯ್ಣಾರ್: ವಿ.ಜೆ.ಪಿ. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ (ಖಡಾಪ್)

ಪ್ರಕರಣ್ 14 – ವಿಚಿತ್ರ್ ಫರ್ಮಾಣ್

ವ್ಹಯ್, ಸಕ್ಡಾಂನಿ ತ್ಯಾ ಕೈದ್ಯಾಂಚೆರ್ ದೀಷ್ಟ್ ಘಾಲ್ಲೆಪರಿಂಚ್, ಹಾಜರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಮೇಸ್ತಾಂಕ್ ಸರ್ದಾರಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚೆಂ ಕಾರಣ್‍ಯೀ ಸುಸ್ತಾಲೆಂ.

ಝಡ್ತೆಕ್ ಉಬೆ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂನಿ, ತಾಣಿಂ ಕೈದ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್, ದೊಳ್ಯಾಕ್ ದೊಳೊ ಲಾಂವ್ಕ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ ಆನಿ ತಾನೆಕ್ ಏಕ್ ಥೆಂಬೊ ವಾ ಭುಕೆಕ್ ಏಕ್ ಕಣ್ ಸಯ್ತ್ ಆಪ್ಡೊಂಕ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ. ಮುಖ್ಯ ಜಾವ್ನ್, ಹಾತ್ ತಾಂಚೆ ಸೊಡಯ್ನಾಸ್ತಾಂ ತಶೆಂಚ್, ತಾಂಚೆರ್ ತ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ ಜುಲುಮಾಚೊ ಆನಿ ಅನ್ಯಾಯಾಚೊ ಜಾಯ್ತಸೊ ವಿನೋದ್ ಚಲಯಿಲ್ಲೊ. ತೋಂಡ್ ಸೊಡಂವ್ಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್ ಥರಾವಳ್ ಜಿನ್ಸಾರ್ ತಾಂಕಾಂ ಥಾಪ್ಡಾವ್ನ್, ಖೊಟಾವ್ನ್ ಆನಿ ಕೊಚಾವ್ನ್ ಹಿಂಸಾ ದಿಲ್ಲಿ… ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾಚೊ ಅರ್ಧೊ ಜೀವ್ ಗೆಲ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಖರೆಂಚ್ ಸಾಂಗ್ಯೆತಾಲೆಂ.

ತಾಂಚ್ಯಾ ಆಂಗಾರ್ – ಕೊಣಾಯ್ಚ್ಯಾಯೀ ಕಾಂಯ್ ಉರ್‌ಲ್ಲಿ ಜಾಲ್ಯಾರ್ – ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಪಿಂಜುನ್ ಚಿಂದಿ ಜಾಲ್ಲಿ. ವೋಂಟ್ ಫುಟೊನ್ ಸುಜ್‍ಲ್ಲೆ; ಥೊಡ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ಸುಜ್ಮೊಡೆಚೆಂ ಧಾಂಕಾಣ್ ಪಡ್‍ಲ್ಲೆಂ. ಆಂಗಾರ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾನ್ ರಗ್ತಾಚಿಂ ಖತಾಂ ಆನಿ ರಗತ್ ಕಿಂಡೆಲ್ಲಿಂ ಧುಂಖುಟಾಂ ಭರೊನ್ ಗೆಲ್ಲಿಂ..!

“ದೀಷ್ಟ್ ಘಾಲಾತ್ ಹ್ಯಾ ಮನ್ಶ್ಯಾಂಚೆರ್” ಮ್ಹಳೆಂ ಸರ್ದಾರಾನ್, ಪರ್ತುನ್ ಥೊಡ್ಯಾ ವೆಳಾ ಉಪ್ರಾಂತ್. ಸಭಾ ಸಗ್ಳಿ ಥಂಡ್ ಜಾವ್ನ್ ಗೆಲ್ಲಿ. ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಜಮೆದಾರ್ ಘಾಮೆಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಖುದ್ ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾಕ್‍ಯೀ ಎಕಾ ಥರಾಚಿ ಕಾವ್ಜೆಣಿ ಕಾಂತಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲಿ. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನಾಚೊ ಪ್ರತಿನಿಧಿ, ನಿತಿದಾರ್ ಜಾವ್ನ್ ಬಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್, ನಿತಿ ಖಾತಿರ್, ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನಾಪರಿಂಚ್ ವಿಚಿತ್ರ್ ಫರ್ಮಾಣಾಂ ದೀಂವ್ಕ್ ನಾಂವಾಡ್‍ಲ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ ತಾಂಕಾಂ ಸಮೇಸ್ತಾಂಕ್ ಕಳಿತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ. ತಾಚಿಂ ಮುಖ್ಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಯ್ಕೊಂಕ್, ಥಂಯ್ಸರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ ಹರ್ಯೆಕ್ ಕಾನ್, ಫುಲೊನ್ ರಾಕ್ಲೊ.

“ಬಾದಶಹಾ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಬಹಾದುರಾಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾಂತ್, ನೀತ್ ಭೋವ್ ಕಠಿಣಾಯೆನ್ ವಾಂಚೊನ್ ಯೆತಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಪುಣ್ ಗಂಭೀರ್ ತಾಳ್ಯಾನ್. “ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದುಸ್ಮಾನಾಂಕ್, ಮುಖ್ಯ ಜಾವ್ನ್ ಪ್ರಜೆಂ ಪಯ್ಕಿಂಚ್ ಆಸೊನ್ ವಾಯ್ಟ್ ಕರ್ಚ್ಯಾ ರಾಜ್‍ದ್ರೋಹಿಂಕ್ ಭೋವ್ ಭಿರಾಂಕುಳಾಯೆಚಿ ಶಿಕ್ಷಾ ಫಾವೊ ಜಾತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂಯೀ ಕಳಿತ್ ಆಸಾ. ‘ಅಪ್ರಾಧಾಂ ತೆಕಿದ್ ಝಡ್ತಿ, ಝಡ್ತೆ ತೆಕಿದ್ ತೀರ್ಪ್ ವಾ ಫರ್ಮಾಣ್, ಆನಿ ಫರ್ಮಾಣಾ ತೆಕಿದ್ ಶಿಕ್ಷಾ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸೂತ್ರ್ ಆಮಿ ಪಾಳ್ತಾಂವ್. ಹೆಂ ಪಾಳುಂಕ್, ಸರ್ವ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ನಿತಿದಾರಾಂಕ್ ಮಾತ್ರ್ ನಹಿಂ, ಸರ್ವ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಹುದ್ದೆದಾರಾಂಕ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕ್ ಕಾಯ್ದೊ ಆಸಾ. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನಾಚ್ಯಾ ಕಾರ್ಬಾರಾಂತ್, ನೀತ್ ಕಠಿಣ್ ಮಾತ್ರ್ ನಹಿಂ, ನಿತಿಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್ ಅನ್ಯಾಯ್ ಜಾಯ್ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂಯೀ ಸಂಸಾರಾಕ್ ಕಳಿತ್ ಜಾಯ್ಜಯ್.”

ಇತ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣೊನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ಥೊಡೊ ವೇಳ್ ಮೌನ್ ಜಾಲೊ. ಮತ್ಲಬ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಕೈದ್ಯಾಂಕ್ ಜಾಂವ್, ಹೆರಾಂಕ್ ಜಾಂವ್ ಅಂದಾಜ್ ಮೆಳೊಂಕ್ ನಾ. ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಶಿಕ್ಷಾ ಲಾಯ್ನಾಸ್ತಾಂ ಸುಟ್ಕಾ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ತೊ ತಶೆಂ ಉಲಯ್ತಾ ಮ್ಹಣ್ ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ಚಿಂತ್ಲ್ಯಾರ್, ತ್ಯಾ ದಿಸಾಚ್ಯಾ ಝಡ್ತೆಂತ್ ನಿತಿಚಿಚ್ ನೀತ್ ಜಾತಾ ಕೊಣ್ಣಾ ಮ್ಹಣ್ ಹೆರ್ ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ಚಿಂತ್ಲೆಂ.

“ತ್ಯಾ ಕೈದ್ಯಾಂಕ್, ತ್ಯಾ ಮನ್ಶ್ಯಾಂಕ್, ತುಮಿ ಪಳೆಲೆಂ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್. “ರಾಜ್‍ದ್ರೋಹಿ ತೆ ಜಾವ್ನಾಸ್ಯೆತ್. ಗೆಲೆತ್ಯಾ ಮಧ್ಯಾನೆರ್ ಥಾವ್ನ್ ಕೈದಿ ತೆ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ತ್ಯಾ ಘಡಿಯೆ ಥಾವ್ನ್ ಸರ್ಕಾರಾಚಿ ಆಸ್ತ್ ತೆ. ತ್ಯಾ ಘಡಿಯೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಂಚಿ ಝಡ್ತಿ ಕರ್ಚೊ, ತಾಂಕಾಂ ಉರಂವ್ಚೊ ವಾ ಮಾರಂವ್ಚೊ ಅಧಿಕಾರ್ ಪುರ್ತೊ ಸರ್ಕಾರಾಚೊ.”

ಥಂಯ್ ಥಾವ್ನ್, ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ ವಾಚುನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ಜಿನ್ಸಾರ್, ಅಶೆಂ ತಾಣೆಂ ಮ್ಹಳೆಂ:

“ತಾಂಕಾಂ ಕೈದ್ ಕರ್ತಾನಾ ತೆ ಘಾಯೆಂವ್ಕ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆ. ಜಮೆದಾರಾನ್ ಹ್ಯಾ ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನಾಂತ್ ತಶೆಂ ಸಾಂಗೊನ್ ಜಾಲಾಂ.”

“ಖಲೀಫ್ ದೌಲತಾಕ್ ಬಾಂಧುನ್ ತಾಂಕಾಂ ಹಾಡ್‍ಲ್ಲೆ ಆಮಿ ಪಳೆಲಾಂ – ಘಾಯೆವ್ನ್ ತೆ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆ. ತಾಂಚಿ ನೀತ್ ಆಮಿಂಚ್ ಕರ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್, ತೆದೊಳ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಬಂಧೆಂತ್ ತಾಣಿಂ ಆಸಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಮಿ ತಾಕಿದ್ ದಿಲ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್, ತಾಂಚೊ ಏಕ್ ಕೇಸ್ ಹಾಲಂವ್ಕ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನಾಚಿ ಹುಕುಮ್ ಜಾಯ್ಜಯ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ – ತಶೆಂ ಆಸಾ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾಂತ್, ನಿತಿಚೆಂ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ನಿಯಮ್. ಹ್ಯಾ ಸಂಬಂಧಿಂ, ಹಾಂಗಾಚ್ಯಾ ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾ ಹುಜ್ರಿಂ, ಹ್ಯಾ ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನಾಂತ್, ಜಮೆದಾರಾನ್, ಕಿತೆಂಯೀ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ಸಾಂಗ್ಯೆತ್.”

ಚಿಂತ್‍ಲ್ಲೆಂ ಏಕ್, ಹಾಂಗಾಸರ್ ಜಾಲೆಂ ದುಸ್ರೆಂಚ್. ಸಭಾ ವಿಜ್ಮಿತ್ ಪಾವ್ಲಿ. ಜಮೆದಾರ್ ಕಾಸಿಮ್ ಬಾವ್ಡೊ ಕಿತೆಂ ಸಾಂಗ್ತಲೊ? ತಾಣೆಂ ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾಚೆರ್ ಏಕ್ ದೀಷ್ಟ್ ಘಾಲಿ. ಕಿತೆಂಗೀ ಸಾಂಗೊಂಕ್ ತಾಣೆಂ ತೋಂಡ್ ಉಗ್ತೆಂ ಕೆಲೆಂ, ಪುಣ್ ಉತ್ರಾಂ ಭಾಯ್ರ್ ಸರೊಂಕ್ ನಾಂತ್. ಪುರ್ತೊ ವಿಜ್ಮಿತ್ ಪಾವ್‍ಲ್ಲೊ ಆನಿ ಭಿಯೆಲ್ಲೊ ತೊ.

“ವ್ಹಯ್, ಕಿತೆಂಯೀ ಸಾಂಗೊಂಕ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್, ಸಾಂಗ್ಯೆತ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್, ಆಪುಣ್‍ಯೀ ನಿತಿದಾರಾಚೊ ಭಾಗಿ ಜಾವ್ನ್.

ಜಮೆದಾರಾನ್ ಪರ್ತುನ್ ಉಗ್ತೆಂ ಕೆಲ್ಲೆಂ ತೋಂಡ್, ತಶೆಂಚ್ ಉಗ್ತೆಂ ಮಾತ್ರ್ ಉರ್ಲೆಂ ಶಿವಾಯ್, ಆವಾಜ್ ಆಯ್ಕೊಂಕ್ ನಾ. ತಾಣೆಂ ತಕ್ಲಿ ಹಾಲಯ್ಲಿ.

ಸರ್ದಾರಾನ್ ಹುಕುಮ್ ದಿಲಿ: “ರಾತಿಂ ಕೈದ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್, ಆತಾಂಚಿ ಘಡಿ ಪರ್ಯಾಂತ್, ಹೆ ಕೈದಿ ಕೊಣಾ ತಾಬೆನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ, ತೆ ಸರ್ವ್ ಶಿಪಾಯ್ ಮುಖಾರ್ ರಾವೊಂದಿತ್.”

ಕೈದ್ಯಾಂ ಬಗ್ಲೆನ್ ರಾವ್‍ಲ್ಲೆ ಶಿಪಾಯ್, ಚಿಕ್ಕೆ ಪಾರ್ಕೆಲೆ, ಉಪ್ರಾಂತ್ ಎಎಕ್ಲೊಚ್, ಕೈದ್ಯಾಂಕ್ ರಾವ್‍ಲ್ಲೆ ಕಡೆನ್ ಪಾಟಿಂ ಸೊಡ್ನ್ ಮುಖಾರ್ ಆಯ್ಲೆ. ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾಕ್ ಲಾಗಿಂ ಹಾತ್ ಭಾಶೆನ್ ಆಪವ್ನ್ ಕಸಲಿಗೀ ತಾಕಿದ್ ದಿಲಿ. ತ್ಯಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ, ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾನ್ ಆವಾಜ್ ದಿಲೊ. ಭಿತರ್ ಥಾವ್ನ್ ಚಡಿತ್ ಪಂಚ್ವೀಸ್ ಶಿಪಾಯ್ ಯೇವ್ನ್, ಪಯ್ಲೆಂಚ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂಕ್ ವೆಡೊ ಮಾರ್ನ್ ಮುಖಾರ್ ರಾವ್ಲೆ. ಹೆವ್ಶಿಲ್ಯಾನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚೆ ಖಾಸ್ಗಿ ಶಿಪಾಯ್‍ಯೀ ಚತುರ್ ರಾವ್‍ಲ್ಲೆ.

“ಆಯ್ಕಾತ್!” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್. “ಮೈಸೂರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಾಚೊ ಬಾದಶಹಾ, ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಬಹಾದುರ್, ಅಲ್ಲಾನ್ ತಾಕಾ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಪದ್ವೆ ಪ್ರಕಾರ್, ತಾಚ್ಯಾ ಖಾಲ್ತ್ಯಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಮುಖಾಂತ್ರ್ ನೀತ್ ಉಚಾರ್ತಾ.”

ಇತ್ಲೆಂ ಆಯ್ಕೊನ್, ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಅಧಿಕಾರಿಂ ಸಮೇತ್, ಥಂಯ್ಸರ್ ಹಾಜರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ ಹರ್ಯೆಕ್ಲೊ ಉಬೆ ರಾವ್ಲೊ. ಸರ್ದಾರ್ ಉಲಯ್ಲೊ. ತಾಚೆಂ ಹರ್ಯೆಕ್ ಉತಾರ್ ಪೊಂತಾನ್ ಪೋಂತ್ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಆಯ್ಕಲೆಂ:

“ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾಚೆರ್ ಪಿತೂರಿ ಚಲಯ್ತಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಬದ್ಲಾಮಾಚೆರ್, ಹಾಂಗಾಚೆ ಅಧಿಕಾರಿ ಹುಶಾರ್ ಜಾವ್ನ್, ಗೆಲೆತ್ಯಾ ರಾತಿಂ, ಚವ್ದಾ ಜಣಾಂ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಕೈದ್ ಕೆಲ್ಲೆ. ತ್ಯಾ ಘಡಿಯೆ ಥಾವ್ನ್, ಕೈದ್ಯಾಂಚೊ ಪ್ರಾಣ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ, ಆತಾಂಯೀ ಆಸಾ. ತಾಂಚಿ ಝಡ್ತಿ ಫಾವೊತ್ಯಾ ಥರಾನ್ ಕರ್ನ್, ಸಭೆ ಮಾಜಾರ್ ತಾಂಚೆಂ ತೋಂಡ್ ಸೊಡಯ್ಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಮಿ ಖುಶಿ ವ್ಹೆಲ್ಲಿ, ಆನಿ ತಶಿಚ್ ಹುಕುಮ್ ಆಮಿ ದಿಲ್ಲಿ.

“ಪುಣ್ ಆತಾಂ ದೆಖ್ತಾಂವ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಹುಕ್ಮೆಚೆಂ ಉಲ್ಲಂಘನ್ ಜಾಲಾಂ. ಆಮಿ ಝಡ್ತೆಕ್ ಆಸನ್ ಘೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂಚ್, ತ್ಯಾ ಕೈದ್ಯಾಂಚೆರ್, ಸರ್ಕಾರಾಚ್ಯಾಚ್ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ ಜುಲುಮ್ ಚಲಯ್ಲಾಂ. ಆನಿ ತ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ, ಬಾದಶಹಾಚ್ಯಾಚ್ ಸ್ವಂತ್ ಅಧಿಕಾರಾಚೆರ್ ಆಕ್ರಮಣ್ ಕೆಲಾಂ…”

“ಹುಜೂರ್!” ಪರಾತಿಲಾಗ್ಲೊ ಜಮೆದಾರ್, ಭಿಯಾನ್ ರಡ್ಕುರೊ ಜಾವ್ನ್. “ಹುಜೂರ್… ಮಾಫ್ ಕರಾ. ಹಾಂವ್ ಜವಾಬ್ದಾರ್ ನಹಿಂ. ತಾಂಚೆಂ ತೋಂಡ್ ಸೊಡಂವ್ಕ್… ತಾಂಕಾಂ ಕಷ್ಟುಂಕ್ ಹಾಂವೆಂ ರಜಾ ದೀಂವ್ಕ್ ನಾ, ಹುಜೂರ್!”

“ಖಬಡ್ದಾರ್!” ಪಡ್ಲೊ ತಾಕಾ ಧೆಂಕ್ಣೊ. “ಆತಾಂ ಉಲಂವ್ಕ್ ತುಕಾ ಆಮಿ ರಜಾ ದೀಂವ್ಕ್ ನಾ. ಪುಣ್ ನಿತಿಚ್ಯಾ ದೃಷ್ಟೆಂತ್, ಎಕಾ ಜಮೆದಾರಾಚ್ಯಾ, ಸುಫೆದಾರಾಚ್ಯಾ ವಾ ಭಕ್ಷಿಚ್ಯಾ ಹಾತಾ ಖಾಲ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ, ಜಾಂವ್ ಬರೆಂ ವಾ ವಾಯ್ಟ್ ಕಾಮ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್, ತೆಂ ತ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಜಮೆದಾರಾಚ್ಯಾ, ಸುಫೆದಾರಾಚ್ಯಾ ವಾ ಭಕ್ಷಿಚ್ಯಾ ಅಧಿಕಾರಾನ್, ತಾಚ್ಯಾ ರಜೆನ್‍ಂಚ್ ಕೆಲಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಜಾತಾ.”

ಉಪ್ರಾಂತ್, ಘಡ್ಬಡ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾ ಲಾಗಿಂ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತ್ಯಾಂ ಲಾಗಿಂ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ಥೊಡೊ ವೇಳ್ ಝುಂತ್ ಕೆಲೊ. ತೆ ಕೊಣೀ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ್ ಉಚಾರುಂಕ್ ಧಯ್ರ್ ವಾ ಸಾಮರ್ಥಿ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ ಗ್ರಾಯ್ಕ್ ನಹಿಂ. ಪುಣ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್, ಬೋಳೂರ್ಚ್ಯಾ ಠಾಣ್ಯಾಂತ್, ತಾಂಚೆ ಹುಕ್ಮೆನ್ ಆನಿ ಸಮ್ಜೊಣೆನ್‍ಂಚ್ ನ್ಯಾಯ್ ಕರ್ಚೊ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಹಿಸೊ ದಿತಚ್, ತಾಂಕಾಂ ಧಯ್ರ್ ಜಾಲೆಂ. ಸರ್ದಾರಾಕ್ ಕಶೆಂ ದಿಸ್ತಾ ತಶೆಂ ನಿತಿ ಖಾತಿರ್ ತೀರ್ಪ್ ದೀಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ತಾಣಿಂ ಖುಶಿ ವ್ಹೆಲಿ.

“ನೆಣಾರ್ಪಣಾಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್ ನೀತ್ ನೆಗಾರ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಫಾವೊ ನಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್. “ಕೈದ್ಯಾಂಕ್ ಲಗ್ತಿ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಷಯಾಂನಿ, ಹಾಂಗಾಚ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂಕ್, ನಿಯಮಾಂ ಕಳಿತ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲಿಂ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ತರ್ಕಾಕ್ ಮೀಟ್ ಲಾಗನಾ. ನೀತ್ ಆನಿ ನಿಯಮಾಂ ಸಾಂಬಾಳ್ಚ್ಯಾಂತ್ ಹಾಂಗಾಚೆಂ ಠಾಣೆಂ ನಾಂವಾಡ್ದಿಕ್. ತಶೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ, ನೆಣಾರ್ಪಣಿಂ ತರೀ, ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಚುಕಿ ಖಾತಿರ್, ಚೂಕ್ ಆಧಾರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ ದೀಜಾಯ್.

“ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನಾಂತ್ ತೀರ್ಪ್ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂ, ಕೈದ್ಯಾಂಕ್ ನಿಯಮಾ ಪ್ರಕಾರ್ ಚಲಯ್ನಾತ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ನಡ್ತ್ಯಾ ಖಾತಿರ್, ತಿ ಚೂಕ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಶಿಪಾಯಾಂಕ್, ಮೆಜಾಂಚೆರ್ ನಿದಾವ್ನ್, ತಾಂಚ್ಯಾ ಪಾಯಾಂಚ್ಯಾ ಥಳ್ವ್ಯಾಂಕ್ ಪಂದ್ರಾ ಬೆತಾಂಚೆ ಮಾರ್ ಮಾರಿಜಾಯ್ ಆನಿ ಉಪ್ರಾಂತ್, ಖಾಣ್ ಜಾಂವ್ ಪೀವನ್ ಜಾಂವ್ ಮೆಳನಾತ್‍ಲ್ಲೆಪರಿಂ ಚಾಳಿಸ್ ಆನಿ ಆಟ್ ವೊರಾಂಚೊ ವೇಳ್ ತಾಂಕಾಂ ಬಂದ್ ದವರಿಜಾಯ್. ತೆವ್ಶಿನ್ ಕಾಡಾ ತಾಂಕಾಂ!”

ಸುಲಭಾಯೆಚ್ಯಾ ಪರಿಸ್ಥಿತೆಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಶಿಪಾಯಾಂನಿ ಉಪ್ರಾಟೊಂಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ ಗಜಾಲ್ ತಿ. ಪುಣ್ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನಾಚ್ಯಾ ಕಾರ್ಬಾರಾಂತ್ ತಸಲ್ಯೊ ಹುತಾವಳಿ ಕೆದಿಂಚ್ ಜಿಕೊಂಕ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲ್ಯೊ. ತಸಲ್ಯಾ ಮಾಂಡಾವಳೆಂತ್, ತಾಚ್ಯಾ ಸೈನಾಚೆಂ ಶಿಸ್ತ್ ಆನಿ, ಪ್ರತಿನಿಧಿಂ ಮುಖಾಂತ್ರ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ತಾಚೊ ಅಧಿಕಾರ್ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ಬರಾಬರ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚೆಂ ಧಯ್ರ್ ಆನಿ ಕೀರ್ತ್ ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಯ್ಕೊನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲ್ಯೊ.

ತಾಚೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಆಯ್ಕಲ್ಲೆಂಚ್, ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೈದ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಂನಿ ಬಚಾವೆಚ್ಯಾ ಭರ್ವಶ್ಯಾಚೆಂ ಕೀರ್ಣ್ ಫಾಂಕ್ಲೆಂ. ಪುಣ್, ಫರ್ಮಾಣಾ ಪ್ರಕಾರ್ ಶಿಕ್ಷೆಕ್ ಬಾಧ್ಯ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ ಎಕ್‍ಚ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಆಂಗ್ ಕಾಡ್ನ್ ಆಕಾಂತಾಚೊ ಹಾಹಾಕಾರ್ ದಿಲೊ. ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾಚ್ಯಾ ಹುಕ್ಮೆ ಪರ್ಮಾಣೆಂ, ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ, ಪಯ್ಲೆಂಚ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂಚಿಂ ಹಾತೆರಾಂ ಸ್ವಾಧೀನ್ ಕೆಲಿಂ. ಥೊಡೊ ವೇಳ್, ಲೊಕಾಚೊ ಗುಜ್ಗುಜೊ, ಹುಂಕಾರೆ, ಪುರ್ಪುರೆ ಭರ್ಸೊನ್ ಗೊಂದೊಳ್ ಜಾಲೊ, ತಸೊಚ್ ಸವ್ಕಾಸಾಯೆನ್ ಥಂಡ್ ಜಾಲೊ.

“ಜಮೆದಾರಾಕ್ ಫರ್ಮಾಣ್ ದೀಂವ್ಕ್ ನಾ” ಮ್ಹಣೊನ್, ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾನ್ ಸರ್ದಾರಾಕ್ ಉಗ್ಡಾಸ್ ಕೆಲೊ.

“ಜಮೆದಾರಾಚಿ ಚೂಕ್ ಉಣಿ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ನಿತಿದಾರ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಜಮೆದಾರಾಕ್ ಪಳೆವ್ನ್. ತೊ ಬಾವ್ಡೊ ಸಗ್ಳೊ ಕಂಗಾಲ್ ಜಾವ್ನ್ ಥರ್ಥರ್ತಾಲೊ.

“ಹುಜೂರ್! ಮಾಫ್ ಕರಾ ಹುಜೂರ್..!” ಹಾಕ್ ದಿಲಿ ತಾಣೆಂ.

“ತುಕಾ ಮಾಫ್ ಕೆಲಾಂ… ಬೆತಾಂಚೆ ಮಾರ್ ಮಾಫ್ ಕೆಲ್ಯಾತ್. ಮಾರಾಂಚ್ಯಾ ಬದ್ಲಾಕ್, ಆಯ್ಚೊ ದೀಸ್ ಆನಿ ರಾತ್ ಸೊಡುನ್, ಫಾಲ್ಯಾಂಚೊ ದೀಸ್ ಆನಿ ಫಾಲ್ಯಾಂಚಿ ರಾತ್, ಬೆತಾಂಚೆ ಮಾರ್ ಖಾವ್ನ್ ಬಂಧೆಂತ್ ಉಪಾಶಿಂ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ತುಜ್ಯಾಚ್ ಹ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂ ಸಾಂಗಾತಾ ತುವೆಂ ಖರ್ಚಿಜಾಯ್. ತ್ಯಾ ಎಕಾ ದಿಸಾ, ತುಂ ತಾಂಚ್ಯಾ ಪೌರುಷಾಚಿ ಶಿಖಾರಿ ಜಾವ್ನಾಸ್ತಲೊಯ್; ತ್ಯಾ ಎಕಾ ದಿಸಾ, ತುಕಾ ತಾಂಚೆರ್ ಕಸಲೊಚ್ ಅಧಿಕಾರ್ ಆಸ್ಚೊ ನಾ; ತುಜ್ಯಾ ಆಂಗಾತ್ಲೊ ಸಂಧಾನ್ ಸಂಧ್ ತೆ ಧಾಡಾಯ್ತೆಲೆ… ವಿಶ್ವ್ಯಾನ್ ವಿಸ್ವೊ ಉದಾಕ್ ತೆ ಕರ್ತೆಲೆ – ಆಂಗಾರ್ ತುಜ್ಯಾ ಕಸಲೊಚ್ ಘಾಯ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾನಾ. ಹೆಂಯೀ ಜಾವ್ನಾಸಾ, ಆಮ್ಚೆಂ, ನಿತಿಚೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್!”

ಅಸಲೆಂ ವಿಚಿತ್ರ್, ಪುಣ್ ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಫರ್ಮಾಣ್ ಆಯ್ಕೊನ್, ಥಂಯ್ಸರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂ ಪಯ್ಕಿ ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಹಾಸೊಂಕ್ ಆಯ್ಲೆಂ, ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಬಿರ್ಮತ್ ದಿಸ್ಲಿ. ಪುಣ್ ಚಡಾವತ್ ಜಣಾಂಕ್, ಹ್ಯಾ ಫರ್ಮಾಣಾಂತ್ ಆಟಾಪುನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ ಕ್ರೂರ್‌ಪಣ್ ಸಮ್ಜೊನ್ ಭೋವ್ ಭಿರಾಂತ್ ದಿಸ್ಲಿ. ಹೈದರಾಲಿಚ್ಯಾ ತೆಂಪಾರ್ ಥಾವ್ನ್ ಅಸಲ್ಯೊ ಅಸಂಯ್ಭಿಕ್ ಶಿಕ್ಚಾ ಆಯ್ಕೊಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾಲ್ಯೊ.

ವಯ್ಲೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಆಯ್ಕೊನ್, ಬಾಯ್ಲ್ ಭುರ್ಗಿಂ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ ತೊ ಜಮೆದಾರ್, ಸಕ್ಡಾಂಕ್ ಆಯ್ಕಾ ಸಾರ್ಕೆಂ, “ಬೋ…” ಕರ್ನ್ ರಡೊನ್ ಹಾಕ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಕಿತ್ಯಾಕ್, ತಸಲಿ ಶಿಕ್ಷಾ, ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ಯೀ ದಾದ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಭೋವ್ ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲಿ. ತಸಲ್ಯಾ ಶಿಕ್ಷೆಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾವ್ನ್ ಕೊಣೀ ದಾದ್ಲೊ ಉಪ್ರಾಂತ್ ವಾಂಚೊಂಕ್ ಆಶೆನಾತ್‍ಲ್ಲೊ. “ಆಂಗಾಕ್ ಘಾಯ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾನಾ” ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, “ಮೊರಾ ಸಾರ್ಕೆಂ ಮಾರಿನಾಯೆ, ಬಗಾರ್, ಮಾರ್ನ್ ತಸಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಪುರುಷತ್ವ್ ಉದಾಕ್ ಕರ್ನ್, ವಾಂಚೊಂಕ್ ತಾಂಕಾಂ ಸೊಡಿಜಾಯ್” ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್ ಜಾತಾಲೊ. ಸಬಾರ್ ಶತಮಾನಾಂ ಆದಿಂ ಥಾವ್ನ್ ಮಧ್ಲ್ಯಾ ಉದೆಂತಿಂತ್, ಧಡಂಗ್ ಕಾಫ್ರಿ ಗುಲಾಮಾಂಚೆರ್ ಚಾಲು ಜಾಲ್ಲಿ ಅಸಲಿ ಶಿಕ್ಷಾ ತುರ್ಕಾಂನಿ ಚಡ್ ಕ್ರೂರ್‌ಪಣಾನ್ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಕೆಲ್ಲಿ.

ತಸಲ್ಯಾ ಶಿಕ್ಷೆಚೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ಉಚಾರ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಯ್ಕೊನ್, ಥಂಯ್ಸರ್ ಕೊವ್ಳೊನ್ ರಾವ್‍ಲ್ಲೆ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೈದಿ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾ ಭಿತರ್ ಆಜ್ಯಾಪ್ಲೆ ಆನಿ ಕಾಂಟಾಳ್ಳೆ. ‘ತಸಲಿ ಶಿಕ್ಷಾ ಜ್ಯಾರಿ ಕರ್ಚೊ ಹೊ ಮನಿಸ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಜಾವ್ಯೆತ್‍ಗೀ, ಅಥ್ವಾ…’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ದುಬಾವ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ ಘುಂವ್ಲೊ. ‘ನಿಜಾಯ್ಕೀ, ಹೊ ಜಾವ್ನಾಸಾ ಬಾದಶಹಾ ಸಾರ್ಕೊ, ತಾಚ್ಯಾ ವಿಶ್ವಾಸಾಚೊ ನೀಜ್ ಸರ್ದಾರ್!’ ಮ್ಹಣೊನ್ ಚಿಂತುನ್, ಥಂಯ್ಸರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ತುರ್ಕಿ ಹುದ್ದೆದಾರಾಂನಿ ಆನಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ದುಸ್ಮಾನಾಂನಿ ಆಂಗ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ.

ಕೈದಿ ಜಮೆದಾರಾಚಿ ಬೋಬ್ ರಾವನಾತ್‍ಲ್ಲಿ ಪಳೆವ್ನ್, ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾನ್, ದುಸ್ರ್ಯಾ ಜಮೆದಾರಾಕ್ ಹಾತ್ ಭಾಸ್ ಕೆಲಿ. ತಾಣೆಂ ಮುಖಾರ್ ಯೇವ್ನ್, ರಡ್ಚ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಜಮೆದಾರಾಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾರ್ ಏಕ್ ಮಾರ್ ದೀವ್ನ್ ತಾಚೆಂ ತೋಂಡ್ ಧಾಂಪಯ್ಲೆಂ.

ಇತ್ಲೆಂ ಸರ್ವ್ ಘಡ್ತಾನಾ, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚೊ ಖಾಸ್ಗಿ ಸೆವಕ್, ಮಿತ್ರ್ ಆನಿ ಕ್ರಿಯಾಲ್ ಬಂಟ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೊ ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳ್ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ತಾಬೆನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ ತೆ ಅಂಗರಕ್ಷಕ್ ಸವಾರ್, ದೊಳೆ ಮಾತ್ರ್ ಚತುರ್ ದವರ್ನ್, ಕುಡಿಂನಿ ಬೊಂಬ್ಯಾಂಪರಿಂ ರಾವ್‍ಲ್ಲೆ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಸರ್ದಾರಾನ್ ಆನಿ ಧನಿಯಾನ್ ದಿಲ್ಲೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಆಯ್ಕೊನ್ ತೆಯೀ ಭೋವ್ ಚಡ್ ಆಜ್ಯಾಪ್ಲೆ ಆನಿ ಎಕಾಮೆಕಾಚಿಂ ತೊಂಡಾಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೆ. ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಸುವಾತೆರ್, ತ್ಯಾ ಜಮೆದಾರ್ ಕಾಸೀಮಾನ್ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ, ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೈದ್ಯಾಂಚೆರ್ ಚಲಯಿಲ್ಲೆಂ ಜುಲುಮ್, ತ್ಯಾ ತೆಂಪಾರ್ ಸದಾಂಚೆಂ ಜಾವ್ನಾಸೊನ್, ಟಿಪ್ಪುಚ್ಯಾ ಸೈನಾಂಚೆ ದೃಷ್ಟೆಂತ್ ಅಕ್ರಮ್ ನಹಿಂ ಮ್ಹಣ್ಯೆತೆಂ. ಪುಣ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ನ್ಯಾಯ್-ಶಾಸ್ತ್ರ್ ಉಲಯ್ತಾನಾ, ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್‍ಂಚ್ ಮಾನ್ತಾಲೊ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಹ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಝಡ್ತೆಕ್ ಬಸೊನ್ ತಾಣೆಂ ಉಚಾರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯೆಚೆಂ ಕೊಣೆಂಯೀ ಖಂಡನ್ ಕರ್ಚೆಪರಿಂ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ. ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಕ್ರೂರ್‌ಪಣಾಕ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ನಾಂವಾಡೊಂಕ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ.

ದುಸ್ರ್ಯಾ ಸುವಾತೆರ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್, ಚಿಂತ್ಯಾಂ ನಿತಿಚ್ಯಾ ಬಚಾವೆ ಖಾತಿರ್, ವಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಉಪಾಯಾನ್ ಸುಟ್ಕಾ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಖಾತಿರ್, ಶಿಪಾಯಾಂಚಿ ಚೂಕ್ ಧರ್ಲಿ ಆನಿ ಶಿಕ್ಷಾ ಫರ್ಮಾಯ್ಲಿ. ಪುಣ್, ಜಮೆದಾರಾಕ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಶಿಕ್ಷೆಚ್ಯಾ ಕಾರಣಾಂಚೆಂ ತಾಳ್‍ಮೂಳ್ ಸಮ್ಜೊಂಕ್ ಆನಿ ಪಾತ್ಯೆಂವ್ಕ್ ತಾಂಕಾಂ ಕಷ್ಟ್ ಮಾರ್ಲೆ. ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಧನಿಯಾಕ್ ಹೆರಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ವಳ್ಕತಾಲೊ. ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ಝಡ್ತೆಚ್ಯಾ ಆಸನಾ ಥಾವ್ನ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಫರ್ಮಾಣಾಕ್ ದುಸ್ರೆಂಚ್ ಕಾರಣ್ ಆಸ್ತೆಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ತಾಣೆಂ ಅಂದಾಜ್ ಕೆಲೊ. ತಸಲೊ ಅಂದಾಜ್ ಚೂಕ್ ನಹಿಂ ಮ್ಹಣ್ ಪಾತ್ಯೆಂವ್ಕ್ ಚಡ್ ವೇಳ್ ಗೆಲೊ ನಾ.

“ತ್ಯಾ ಶಿಪಾಯಾಂಕ್ ತೆವ್ಶಿನ್ ವ್ಹರಾತ್, ಆನಿ ಬೆತಾಂಚೆ ಪ್ರಹಾರ್ ಚಾಲು ಕರಾತ್” ಫರ್ಮಾಯ್ಲೆಂ ಸರ್ದಾರಾನ್. “ಜಮೆದಾರ್ ಕಾಸಿಮ್ (ಆತಾಂ ಕೈದಿ) ಹಾಂಗಾಸರ್ ಆಸೊಂದಿ. ತ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ ಝಡ್ತಿ ಕರ್ತಾನಾ, ಮ್ಹಾಕಾ ತಾಚಿ ಸಾಕ್ಸ್ ಜಾಯ್. ತ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್, ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಆನಿ ಫಾಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ದಿಸಾ ಭಿತರ್, ತಾಚೆ ಥಾವ್ನ್ ಆಮ್ಕಾಂ, ದುಸ್ಮಾನಾಂಕ್ ಆನಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಸಂಬಂಧ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಭಾರಾಧಿಕ್ ಘುಟ್ ಕಾಂಯ್ ಮೆಳತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ತಾಕಾ ದಿಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಾ ಮಾಫಿ ಕರುಂಕ್ ಆಮಿ ತಯಾರ್ ಆಸಾಂವ್.”

ಇತ್ಲೆಂ ಆಯ್ಕೊನ್ ಜಮೆದಾರ್ ಕಾಸೀಮಾಚೆ ಥರ್ಥರೆ ರಾವೊನ್‍ಂಚ್ ಗೆಲೆ. ಉಪ್ಕಾರಿ ಮನಾನ್ ಆನಿ ಭರ್ವಶ್ಯಾನ್ ದೊಡೊನ್ ತಾಣೆಂ ಸಲಾಮ್ ಕೆಲೊ ಆನಿ ಅಲ್ಲಾಕ್ ಹೊಗೊಳ್ಸಿಲೆಂ. ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಮಾತ್ರ್, ಸರ್ದಾರಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂ ವರ್ವಿಂ ಚಡ್ ಆಜ್ಯಾಪ್ ಜಾಲೆಂ.

ಬೆತಾಂಚಿ ಪುಜಾ ಕರುಂಕ್, ಕೈದಿ ಶಿಪಾಯಂಕ್ ತೆವ್ಣಿನ್ ವ್ಹೆಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್, ತ್ಯಾ ದಿಸಾಕ್ ನಮಿಯಾರ್‌ಲ್ಲಿ ನೀಜ್ – ಕೈದ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ – ಝಡ್ತಿ ಆರಂಭ್ ಜಾಲಿ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಆಂಗಾರ್ ಹಾತ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ ನಿಬಾನ್, ಶಿಪಾಯಾಂಕ್‍ಚ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ಶಿಕ್ಷಾ ಫರ್ಮಾಯಿಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಾಂ, ಹ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ತೊ ಬಹುಶ್ಯಾ ಸುಟ್ಕಾ ದೀಂವ್ಕ್ ಪ್ರಯತ್ನ್ ಕರ್ತಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಚಡಾವತ್ ಜಣಾಂಚಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್ ಜಾಲಿ. ಪುಣ್, ಕಸಲ್ಯಾಯೀ ನಿಬಾನ್, ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಕಠಿಣ್ ಶಿಕ್ಷಾ ಲಾಯ್ನಾಸ್ತಾಂ ತೊ ಸೊಡಿತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ತೊಯೀ ರಾಜ್‍ದ್ರೋಹಿಂಚ್ಯಾ ಪಟ್ಟೆಂತ್ ದಾಖಲ್ ಜಾತಲೊ, ತಾಚೊ ಅಧಿಕಾರ್ ಉಸಳ್ತಲೊ ಆನಿ ತಾಚೊ ಜೀವ್ ಅಪಾಯಾಂತ್ ಸಾಂಪಡ್ತಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಥಂಯ್ಸರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ತುರ್ಕಿ ಹುದ್ದೆದಾರಾಂಕ್ ಆನಿ ಅಂತುಲ್ಯಾಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಕಳಿತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ.

ಕೆನರಾ ಕರಾವಳಿಚೆರ್ ಬಳಾಧಿಕ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂ ಪಯ್ಕಿ, ಥೊಡಿಂ ಮಾತ್ರ್ ಘರಾಣಿಂ ಭೊಗ್ಸುನ್, ಹೆರ್ ಸರ್ವ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಧರುನ್ ಪಟ್ಟಣಾಕ್ ಸಾಗ್ಸಿಜಾಯ್… ಚುಕವ್ನ್ ಕಾಣ್ಗೆಂವ್ಚ್ಯಾಂಕ್ ವಾ ಹೆರ್ ಕಸಲ್ಯಾಯೀ ಥರಾನ್ ಹುಕ್ಮೆಚೆರ್ ಆಡ್ ವೆತೆಲ್ಯಾಂಕ್, ಕಸಲಿಚ್ ದಯಾ ದಾಕ್ಷೆಣ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಕಷ್ಟುನ್ ಮಾರಿಜಾಯ್… ತಸಲ್ಯಾಂಕ್, ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಬಹಾದುರ್ ಬಾದಶಹಾಚ್ಯಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಾ ಭಿತರ್ ಪ್ರಜೆಂ ಪಯ್ಕಿ ಕೊಣೆಂಯೀ, ಕಸಲಿಚ್ ಮಜತ್ ದಿಲ್ಲೆ ಗ್ರಾಯ್ಕ್‍ಯೀ ರಾಜ್‍ದ್ರೋಹಿಂಪರಿಂ ಕಠಿಣ್ ಶಿಕ್ಷೆಕ್ ಪಾತ್ರ್ ಜಾತಾಲೆ… ಮ್ಹಣ್ ಬಂಧಡೆಚ್ಯಾ ರಾಜ್ ಹುಕ್ಮೆಂತ್ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ತಿಳ್ಸಿಲ್ಲೆಂ.

ಶೆಕಿಂ, ಕಾಲೆಸ್ತ್ ಮಸ್ಕರೆಞ್ ಆನಿ ತಾಚೆ ಸಾಂಗಾತಿ, ಝಡ್ತೆಕ್ ಉಬೆ ಜಾಲೆ. ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ತಾಂಚಿಂ ನಾಂವಾಂ ಗಂಭೀರಾಯೆನ್ ವಿಚಾರ್ಲಿಂ. ತಾಣಿಂ ತಿಂ, ಬಾವ್ತಿಸ್ ಮಿಂಗೆಲ್ ಸೊಜ್ ಎಕ್ಲೊ ಸೊಡ್ನ್, ತಿತ್ಲ್ಯಾಚ್ ಗಂಭೀರಾಯೆನ್, ಆಪಾಪ್ಲ್ಯಾ ಬಾಪಾಯ್ಚೆಂ ನಾಂವ್ ಮೆಳವ್ನ್ ಸಾಂಗ್ಲಿಂ. “ದೆವಾಚ್ಯೆ ದಯೆನ್ ತೆ ಸಕ್ಕಡ್‍ಯೀ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್” ಮ್ಹಣ್ ಒಪ್ಲೆ.

ಕೈದ್ಯಾಂಚೊ ಅಪ್ರಾಧ್ ರುಜು ಕರುಂಕ್ ಪ್ರಥಮ್ ಸಾಕ್ಸ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೊ ತೊಪಾಸಿ ಒಬೆರ್‌ವಿಲ್ ಜುವಾಂವ್ ಕಾರ್ಡೊಜ್, ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನಾಂತ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ. ಪುಣ್, ತ್ಯಾ ಕೈದ್ಯಾಂಚೆ ಜೆರಾಲ್ ಅಪ್ರಾಧ್ ಅನಿ ದ್ರೋಹ್ ಲಿಖುನ್ ತಾಣೆಂ ಧಾಡ್‍ಲ್ಲೆ, ಜೆ, ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾನ್, ಜಮೆದಾರಾನ್, ಆನಿ ಹೆರ್ ಥೊಡ್ಯಾ ಹುದ್ದೆದಾರಾಂನಿ ವಿವರಾಂ ಸಮೇತ್ ಥಾರಾಯ್ಲೆ. ದುಮ್ಗಾ ಪಿಂತಾಚ್ಯಾ ಗುರ್ಕಾರ್ಗೆ ಖಾಲ್, ತಾಣಿಂ ಸರ್ವಾಂನಿ ತೆದೊಳ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಿಪಾಯಾಂಚೆ ದೊಳೆ ಚುಕವ್ನ್ ಕೆಲ್ಲಿಂ ಸಬಾರ್ ‘ಅನ್ನಾಡಿ’ ಕಾಮಾಂ ತಾಣಿಂ ವಿವರ್ಸಿಲಿಂ. ತ್ಯಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ, ತಾಣಿಂ ತೆದೊಳ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಸರ್ಕಾರಾಚಿ ವರ್ವಿ ಸಾಗ್ಸುಂಚ್ಯೊ ಚಡುಣೆಂ ತೀಸ್ ಗಾಡಿಯೊ ಅಪಹರ್ಸಿಲ್ಯಾತ್, ಚೊರ್ಲಾಂ, ಲುಟ್ಲಾಂ – ಆನಿ ಮುಖ್ಯ ಜಾವ್ನ್ – ಕೋಣೂರ್-ಪಡೀಲ್, ಗುರ್ಪುರ್-ಕುಲ್ಶೇಕರ್, ಕಂಕನಾಡಿ-ಕಾಫ್ರಿಗುಡೊ, ಉಳ್ಳಾಲ್ ಕಡ್ವ್ಯಾ ಲಾಗಿಂ ಆನಿ ಬೊಳಾರ್ ಮೈದಾನಾ ಬಗ್ಲೆಚ್ಯಾ ಗುಂರ್ಪ್ಯಾ ಲಾಗಿಂ, ಚೊರಿಯಾಂ ದಾಡ್ ಘಾಲ್ನ್, ಶೆಂಬೊರಾಂನಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಿಪಾಯಾಂಕ್ ಲಗಾಡ್ ಕಾಡ್ಲ್ಯಾತ್ ಮ್ಹಣ್ ವಾಕ್ಮೂಲ್ ದಿಲೆಂ.

ತ್ಯಾ ಮಾನಾಯಾಂಚಿಂ ಕಾರ್ಬಾರಾಂ ಆಯ್ಕೊನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಕ್ ಕಿತೆಂ ಭೊಗ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಖುಣ್ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾನ್ ತಾಣೆಂ ದಾಕಂವ್ಕ್ ನಾ. ಬದ್ಲಾಕ್ –

“ತುಮ್ಚೆ ಅಪ್ರಾಧ್ – ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಅಪ್ರಾಧ್ – ತುಮಿ ಆಯ್ಕಲೆ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ, ಕಠಿಣಾಯ್ ಪಾಚಾರ್ನ್. “ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಅಕ್ರಮಾಂ ತಿಂ. ತಸಲಿಂ ಕಾಮಾಂ ಕರುಂಕ್, ಬಾದಶಹಾ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನಾಚ್ಯಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಾಂತ್ ತುಮಿ ಧಯ್ರ್ ಘೆತ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಆನಿ ಥೊಡಿಂ ಕಾಮಾಂ ಜ್ಯಾರಿ ಕೆಲಿಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಆಜ್ಯಾಪ್‍ಚ್ ಸಯ್! ಪುಣ್ ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಗಳ್ಪಾಸಾಚಿ ದೊರಿ, ತುಮಿಂಚ್ ವೊಳ್ಳ್ಯಾ. ಸಾಂಪಡ್ಲೆಲ್ಯಾ ರಾಜ್‍ದ್ರೋಹಿಂಕ್ ಕಸಲಿ ಶಿಕ್ಷಾ ಆನಿ ಕಸಲೆಂ ಮರಣ್ ಲಾಭ್ತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ – ತುಮ್ಚೆ ವರ್ವಿಂ ಹೆರಾಂಕ್ ಕಳಿತ್ ಜಾತೆಲೆಂ.

“ಅಸಲ್ಯಾ ಚುಕಿದಾರಾಂಚಿ ಝಡ್ತಿ, ಗರ್ಜೆ ಶಿವಾಯ್ ಲಾಂಬಂವ್ಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಖುಶಿ ನಾ. ಸಂಸಾರಾಂತ್ ತುಮ್ಕಾಂ ಉರ್‌ಲ್ಲ್ಯೊ ಥೊಡ್ಯೊ ಘಡಿಯೊ ವಾ ಥೊಡೆ ದೀಸ್ ಕಶೆ ತುಮಿ ಸಾರಿಜಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್, ಥೊಡ್ಯಾಚ್ ವೆಳಾನ್ ಆಮಿ ದಿತಾಂವ್. ಉಗ್ಡಾಸ್ ಆಸೊಂದಿ, ಮೊರ್ಣಾಂತ್ಲಿ ಸುಟ್ಕಾ ತುಮ್ಕಾಂ ಆಸಶಿನಾ.

“ದೆಕುನ್, ತುಮಿ ಕಿತೆಂಯೀ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ಆತಾಂ ಸಾಂಗ್ಯೆತ್ – ಮುಖ್ಯ ಜಾವ್ನ್ – ದುಮ್ಗಾ ಪಿಂತಾಕ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ರಾಜ್‍ದ್ರೋಹಿಂಕ್ ಸಾಂಪ್ಡಾಂವ್ಕ್ ಸುಲಭ್ ಜಾಂವ್ಚೆ ಹಿಸೆ ತುಮ್ಚೆ ಥಾವ್ನ್ ಮೆಳ್ತಿತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಮೊರ್ತಾನಾ ಚಿಕ್ಕೆ ಸುಲಭಾಯೆನ್ ಮೊರಾ ಸಾರ್ಕೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಆಮಿ ದಿತಾಂವ್…”

“ಆಮಿ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಕಾಂಯ್ ನಾ. ಪಾತ್ಕಾಂಚಿ ದುಖ್ ಧರ್ಲ್ಯಾ ಆಮಿ. ದುಕ್ರಾಂಕ್ ಬಾಂಧ್‍ಲ್ಲೆಪರಿಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಬಾಂಧುನ್ ನಹಿಂವೇ ತುಮ್ಚೆಂ ದರ್ಬಾರ್! ಜಾಂವ್, ಆತಾಂ ತುಜೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ದೀ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಮಸ್ಕರೆಞ್. ಹೆರ್ ಕೈದ್ಯಾಂನಿ ತಶೆಂಚ್ ತಕ್ಲಿ ಹಾಲಯ್ಲಿ. ತಾಂತ್ಲೆ ತೆರಾ ಜಣ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಕ್ ಧಿಕ್ಕಾರಾಚಿ ಆನಿ ಕಾಂಟಾಳ್ಯಾ-ಖೆಬ್ಡಾಯೆಚಿ ದೀಷ್ಟ್ ದಿತಾಲೆ.

“ತುಮ್ಚಿ ಚೂಕ್ ತುಮಿ ವಳ್ಕತಾತ್ ಮ್ಹಣ್…”

“ನಾ, ಆಮಿ ಚೂಕ್ ವಳ್ಕನಾಂವ್ – ತುಜೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಆನಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮೊರ್ಣಾಕ್ ಸಿನೊಲ್ ದೀ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಜಾಕುಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂನಿ ಧಿಕ್ಕಾರಾಚೆಂ ಖುಣ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ.

(ಮುಂದರುಂಕ್ ಆಸಾ)

ವಿಶೇಸ್ ಚತ್ರಾಯ್: ಹಾಂಗಾಸರ್ ಪ್ರಕಟ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಹಿ ‘ಸರ್ದಾರಾಂಚಿ ಸಿನೊಲ್’ ಕೃತಿ ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾನ್ ವಾಚ್ಯೆತ್. ಪುಣ್ ಜರ್ ಕೊಣಾಯ್ಕಿ ಹಾಂತ್ಲೊ ಖಂಯ್ಚೊಯ್ ಭಾಗ್ ಪ್ರಕಟುಂಕ್ ಜಾಯ್ ತರ್ ತ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ತುಮಿ ಬರ್ಪಿನಿಶಿಂ ಪರ್ವಣ್ಗಿ ಘೆಜೆ. ಗರ್ಜ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ donypereira@gmail.com ವಿಳಾಸಾಕ್ ಇಮೈಲ್ ಕರ್ಚೆಂ.

Send Feedback to: budkuloepaper@gmail.com

Like us at: www.facebook.com/budkulo.epaper