ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಗಿರೇಸ್ತ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಬುನ್ಯಾದ್ ಘಾಲ್ಲೆ ಶಿಲ್ಪಿ

ಗೊಂಯಾಥಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಮಾಲ್ಘಡ್ಯಾಂನಿ ಆಪ್ಲಿ ಮಾಂಯ್ ಭಾಸ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಂಡ್ಲಿನಾ, ತಿ ಬರಿಚ್ ಸಾಂಬಾಳ್ಳಿ. ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರ್ಪಾ ರುಪಾರ್ ತಿ ಆಯಿಲ್ಲಿ ಚಡುಣೆಂ ಶೆಂಭರ್ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ. ಪಯ್ಲೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪತ್ರ್ ‘ಕೊಂಕ್ಣಿ ದಿರ್ವೆಂ’ (1912) ಲುವಿಸ್ ಮಸ್ಕರೇನ್ಹಸಾನ್ ಸುರ್ವಾತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ. ‘ಸಮಾಜಿಚೊ ದಿವೊ’ ಪತ್ರಾನ್ ಜಾಯ್ತಿ ಕ್ರಾಂತಿ ಕೆಲ್ಲಿ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಂಗ್ಳುರ್ ದಿಯೆಸೆಜಿನ್ ‘ರಾಕ್ಣೊ’ ಪತ್ರ್ (1938) ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ. ಬಾಪ್ ಸಿಲಾ ಮಿನೆಜ್ ತಾಚೊ ಪಯ್ಲೊ ಸಂಪಾದಕ್. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮುಂಬೈಂತ್ ವಿ.ಜೆ.ಪಿ.ನ್ ‘ಪಯ್ಣಾರಿ’ ಪತ್ರ್ ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ.

ಪುಣ್ ಹಾಂಗಾ ಸಾಹಿತ್ಯ್ (ಕಾಣಿ, ಕಾದಂಬರಿ) ಸುರ್ವಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ 1950ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾ. ಖಡಾಪ್ ಲಿಖ್ಣೆ ನಾಂವಾಚೊ ವಿ.ಜೆ.ಪಿ. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಆನಿ ಜೊ.ಸಾ. ಆಲ್ವಾರಿಸಾನ್ ಸಾಂಗಾತಾಚ್ ಬರಂವ್ಕ್ ಸುರ್ವಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ ಜೊ.ಸಾ.ಚಿ ಕಾದಂಬರಿ ‘ಆಂಜೆಲ್’ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಚಿ ಪಯ್ಲಿ ಪರ್ಗಟ್ ಕಾದಂಬರಿ ಮ್ಹಣ್ ನಾಂವಾಡ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ಕೃಷಿ ಬರಿಚ್ ಜಾಲಿ.

ಪನ್ನಾಸಾಂ ವಯ್ರ್ ಕಾದಂಬರಿ ಲಿಖ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಜೊ.ಸಾ.ನ್ ಆಪ್ಲಿಚ್ ವಾಟ್ ಧರ್ಲಿ. ತಾಣೆ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಕಾದಂಬರಿ ಲಿಖ್ಲ್ಯೊ. ತಾಚಿ ಶೈಲಿ ಸರಳ್ ಆನಿ ವಿಶಯ್ ಚಾಲ್ತ್ಯಾ ಜಿಣ್ಯೆಚೆ ದೆಕುನ್ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂನಿ ಖಾಯ್ಸ್ ಕೆಲೆಂ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಣೆಂ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಪತ್ರಾಂ ಸುರ್ವಾತ್ಲಿಂ (ಝೆಲೊ ಆನಿ ಮಿತ್ರ್).

ಖಡಾಪ್ ಏಕ್ ವಿಶೇಸ್ ತಾಂಕಿವಂತ್ ಬರವ್ಪಿ. ತಾಣೆ ವೆಗ್ಳಿಚ್ ವಾಟ್ ಧರ್ಲಿ. ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಕಾಣಿ, ಕಾದಂಬರಿ ಆನಿ ನಾಟಕ್ ಬರಯಿಲ್ಲೊ ತೊ ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ಕಾದಂಬರಿಂಚೊ ಬಾಪಯ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾಂವಾಡ್ಲಾ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಸಮಾಜಿಚ್ಯಾ ಚರಿತ್ರೆಂತ್ಲಿಂ ದೋನ್ ಮಹತ್ವಾಚಿಂ ಘಡಿತಾಂ ತಾಣೆಂ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕರುನ್ ತಿಂ ಕಾದಂಬರಿಂ ರುಪಾರ್ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ವಿವರಾಯ್ಲಿಂ. ಹ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ವಿಶೇಸ್ ವಜನ್ ಆನಿ ಮೋಲ್ ತಾಣೆಂ ಜೊಡುನ್ ದಿಲೆಂ.

ಟಿಪ್ಪುನ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ದಗ್ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಘಡಿತಾಂಕ್ ವಾಪಾರ್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾಚ್ ಖಾಸ್ ಶೈಲೆನ್ ತಾಣೆ ಸಾತ್ ಲಾಂಬ್‍ದೀಗ್ ಕಾದಂಬರಿ ‘ದೆವಾಚ್ಯೆ ಕುರ್ಪೆನ್’ ಶಿಂಕ್ಳೆ ರುಪಾರ್ ಬರವ್ನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ವಿಜ್ಮಿತ್ ಕೆಲೆಂ. ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವಾಕ್ ಲಗ್ತಿ ಗಜಾಲಿಂಕ್ ಘೆವ್ನ್ ‘ಸಾಯ್ಬಾ ಭೊಗೊಸ್’ ಶಿಂಕ್ಳೆಚ್ಯೊ ಪಾಂಚ್ ಬೃಹತ್ ಕಾದಂಬರಿ ಬರವ್ನ್ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ತಾಣೆ ಥ್ರಿಲ್ ಕೆಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂ ಮುಖಾಂತ್ರ್, ಖಡಾಪಾನ್ ಶಿಕ್‍ಲ್ಲ್ಯೊ, ಜಾಣಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ಥೊಡ್ಯೊ ವಿದ್ಯಾ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ಶಿಕಯ್ಲ್ಯೊ. ಖಡಾಪ್ ಏಕ್ ಜೀನಿಯಸ್ ಆನಿ ಅತ್ಯದ್ಭುತ್ ಸಾಹಿತಿ. ತಾಚಿ ಬುದ್ವಂತ್ಕಾಯ್ ಹೆರಾಂನಿ ಅಂದಾಜ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ ತ್ಯಾ ಮಟ್ಟಾರ್ ಆಸ್ಚೆಂ ತಾಚ್ಯಾ ಕಾದಂಬರಿಂನಿ ದಿಸ್ತಾ.

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಚರಿತ್ರೆಂತ್ ವಿಸ್ರೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾತ್ಲೆಂ ನಾಂವ್ ಎ.ಟಿ. ಲೋಬೊ. ‘ವೇಳ್-ಘಡಿ’ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ಲಿ ಲಾಂಬ್ ಕಾದಂಬರಿ ಮಾತ್ರ್ ನಂಯ್, ಶ್ರೇಶ್ಟ್ ಕೃತಿ. ಕಾವ್ಯಾಳ್ ಆನಿ ವಿವಣಾತ್ಮಕ್ ಶೈಲಿ ಎಟ್ಯೆಲಾಚಿ. ತಾಣೆಂ ಶ್ರೇಶ್ಟ್ ಕೃತಿಯೊ ರಚುನ್ ವ್ಹಡ್ ಭಾಸಾಂ ಬರಾಬರ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ರಾವವ್ನ್ ತಿಚಿ ಕೀರ್ತ್ ಪಾಚಾರ್ಲ್ಯಾ. ತಾಣೆ ಲಿಖ್ಲೆಲ್ಯೊ ‘ಹರ್ದ್ಯಾರ್ ಖುರಿಸ್’, ‘ರೀದ್’, ‘ತುಂ ಬರೊ ಜಾ’ ಆನಿ ‘ದೆವಾಚಿ ಖುಶಿ’ ಕಾದಂಬರಿ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ಮೊಲಾಧಿಕ್ ಕೃತಿಯೊ. ಸಬಾರ್ ನಾಟಕ್, ಕವಿತಾ, ಪದಾಂ ಆನಿ ಲೇಖನಾಂ ತಾಚ್ಯಾ ಲಿಖ್ಣೆಥಾವ್ನ್ ಉದೆಲ್ಯಾಂತ್.

ವಿಲ್ಫಿ ರೆಬಿಂಬಸಾಚೆಂ ನಾಂವ್ ಆಯ್ಕಾನಾತ್ಲೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮನಿಸ್ ಆಸ್ಚೊನಾ. ನಾಟಕ್, ಕಾಣಿಯೊ ತಾಣೆ ರಚ್ಲ್ಯಾತ್, ಪತ್ರ್ ಕಾಡ್ಲಾಂ, ಸಿನೆಮಾಂನಿ ಕಾಮ್ ಕೆಲಾಂ. ಪುಣ್ ತಾಣೆ ಚಡ್ ಕೃಷಿ ಕೆಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ್ ಶೆತಾಂತ್. ತಾಣೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪದಾಂ ಘಡ್ಲಿಂ, ತಾಳೊ ದಿಲೊ, ಸಂಗೀತ್ ಆನಿ ಗಾಯನ್ ಹ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಶೆತಾಂನಿ ತೊ ಹೆಳ್ಳೊ ಆನಿ ಶ್ರೇಶ್ಟ್ ಸಾಧಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಪರ್ಜಳ್ಳೊ. ತಾಚಿಂ 3000 ವಯ್ರ್ ಪದಾಂ ಮನ್ಶಾಚೆಂ, ಸಮಾಜಿಚೆಂ, ಸಂಸಾರಾಚೆಂ ಪ್ರತಿಫಲನ್. ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ದೆಣ್ಯಾಂ ವರ್ವಿಂ ಎಂಟರ್‍ಟೈನ್‍ಮೆಂಟ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಸುರ್ವಾತ್‍ಲ್ಲಿ ಕೀರ್ತ್ ತಾಚಿ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪದಾಂಚ್ಯೊ ಕ್ಯಾಸೆಟಿ ತಯಾರ್ ಕರ್ನ್ ಕೊಂಕ್ಣೆವರ್ವಿಂ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಾನ್ ಜಿಯೆವ್ಯೆತ್, ಕೊಂಕ್ಣೆಥಾವ್ನ್ ಘನತೆಚೆಂ ಸಂಪಾದನ್ ಕರ್ಯೆತ್ ಮ್ಹಣ್ ರುಜು ಕೆಲ್ಲಿ ಶಾಥಿ, ವ್ಹಡ್ವಿಕಾಯ್ ತಾಚಿ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಅಸ್ಮಿತಾಯೆಚಿಂ ತಾಚಿಂ ಮಾಂತ್ರಿಕ್ ಪದಾಂ, ವೃತ್ತಿಪರತಾ ಆನಿ ಶ್ರೇಶ್ಟತಾ ತಾಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಸಾಧನಾಕ್ ವ್ಹಡ್ ತೆಂಕೊ ಜಾಲ್ಲೆಂ ವಿಸ್ರನಾಯೆ.

ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ದೇಶಾಂತ್ ವಾ ಭಾಶೆಂತ್ ಎಕಾ ಊಂಚ್ ಸಾಧಕಾಕ್ ಥೊಡಿಂಚ್ ವರ್ಸಾಂ ರಾಜ್ ಕರುಂಕ್ ಫಾವೊ ಜಾತಾ. ಪುಣ್ ವಿಲ್ಫಿ ಚಡುಣೆ 58 ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ನಾಟೌಟ್ ಸೂಪರ್ ಸ್ಟಾರ್. ತೊ ಆನಿಕೀ ಲೊಕಾಕ್ ಜಾಯ್. ಪರ್ನ್ಯಾಂಥಾವ್ನ್ ತರ್ನ್ಯಾಂಕೀ ತಾಚಿಂ ಪದಾಂ ರೂಚ್ ಆನಿ ಖಾಯ್ಸ್.

ಚಾ.ಫ್ರಾ. ಡಿಕೋಸ್ತಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಊಂಚ್ ಕಾಲೆತಿಚ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಂ ಆನಿ ನಾಟಕಾಂ ಮುಖಾಂತ್ರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಘನ್ ಆನಿ ಮಾನ್ ಹಾಡ್ಲೊ. ಸಾಳಕ್ ಪ್ರಕಾಶನಾಚೊ ಸಿರಿವಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ಕ್ವಾಲಿಟಿ ಹಾಡುಂಕ್ ಜಾಯ್ತೊ ಪೆಚಾಡ್ಲೊ. ಬರವ್ಣಿ, ಸಂಪಾದನ್, ಪುಸ್ತಕಾಂ, ಪತ್ರಾಂ ಪರ್ಗಟ್ಚೆಂ ಅಶೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಘರಾಂ ಘರಾಂಕ್ ಪಾವಂವ್ಕ್ ತಾಣೆ ವಿಶೇಸ್ ಮ್ಹಿನತ್ ಕಾಡ್ಲಿ. ರಾಕ್ಣೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಬಾ| ಮಾರ್ಕ್ ವಾಲ್ಡರಾನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಊಂಚಾಯೆಕ್ ಪಾವಂವ್ಕ್ ವರ್ತಿ ದೇಣ್ಗಿ ದಿಲ್ಯಾ. ಹ್ಯಾ ದೊಗಾಂನಿ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಸಾಹಿತಿಂಕ್ ತೆಂಕೊ, ಆಧಾರ್ ದಿಲಾ.

ಹೆರ್ ಸಬಾರಾಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಕೆಲಾಂ ತರೀ ಹ್ಯಾ ಮಹಾನ್ ಸಾಧಕಾಂನಿ ಕಿತೆಂಚ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಕಡೆನ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಬೆಳೆಂ ಕಾಡುಂಕ್ ಶಿಕಯ್ಲೆಂ. ತಾಣಿಂ ಪತ್ರಾಂ ಸುರ್ವಾತ್ಲಿಂ, ಸಾಹಿತ್ಯ್, ಪದಾಂ ಇತ್ಯಾದಿ ರಚ್ಲೆಂ ಆನಿ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ತ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಶೆತಾಂನಿ ಬಳಿಶ್ಟ್ ಬುನ್ಯಾದ್ ಘಾಲ್ನ್, ಭದ್ರ್ ಫುಡಾರ್, ಭರ್ವಸೊ ಫಾವೊ ಕೆಲೊ. ತಾಂಕಾಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಸದಾಂಚ್ ರುಣಿ.

(ಹೆಂ ಲೇಖನ್ ಮೇ 8, 2015ಚ್ಯಾ ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ ‘ಆಮ್ಚಿ ಕೊಂಕಣಿ’ ವಿಭಾಗಾಂತ್ ಪ್ರಕಟ್ ಜಾಲಾಂ).