ಇಂಫೆರ್ನಾಚಿಂ ದಾರಾಂ – 4: ಜರೂರ್ ತಾರ್ – ಪರತ್ ಮಾರ್!
Posted on : March 29, 2025 at 7:58 PM
ಇಂಫೆರ್ನಾಚಿಂ ದಾರಾಂ: ಅಧ್ಯಾಯ್ 4
ಬರಯ್ಣಾರ್: ವಿ.ಜೆ.ಪಿ. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ (ಖಡಾಪ್)
ಪ್ರಕರಣ್ 4: ಜರೂರ್ ತಾರ್ – ಪರತ್ ಮಾರ್!
“ಪರಮಾತ್ಮಾ!” ಉದ್ಗಾರ್ಲೊ ಸೆಟ್ಟಿ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಜೀಬ್ ಚಾಬೊನ್ ಥಂಡ್ ರಾವ್ಲೊ.
ತಾರ್ ಸವಾರಾನ್ ಸಾಂಗ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಸಬ್ದಾಂನಿ ಜಾಂವ್, ತ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯಾ ವಾಕ್ಯಾಂತ್ ಜಾಂವ್, ವಿಶೇಸ್ ಕಾಂಯ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ. ತರೀ, ದೇಜಪ್ಪಾಚೊ ಉದ್ಗಾರ್ ಆಯ್ಕಲ್ಲೆಪರಿಂಚ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಕ್‌ಯೀ ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಝಿಂಟ್ ಮಾರ್‌ಲ್ಲೆಪರಿಂ ಜಾಲೆಂ.
ಖಲೀಫ್ ದೌಲತಾಂತ್ ತಾಣೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ದಿಲ್ಲೊ ಗುಪಿತ್ ಉದ್ದೇಶ್ – ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂ ಖಾತಿರ್ ಜಾರಿ ಜಾಲ್ಲೊ. ಫರಾರಿ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೈದ್ಯಾಂಕ್ ಪರತ್ ಧರ್ನ್ ಹಾಡ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಅಸಾಧ್ಯ್ ಮ್ಹಣ್ ಸುಸ್ತತಚ್, ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ ಪೊಳಾಪಳ್ ಘೆತಲೊ ಆನಿ ಸದ್ದ್ಯಾಕ್ ಪುಣೀ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ಸುಶೆಗ್ ಮೆಳ್ತಲೊ ಮ್ಹಣ್ ತಾಣೆಂ ಕೆಲ್ಲೆಂ ತರ್ಕ್ ಫಳಾಧಿಕ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ.
ತೆಂ ತರ್ಕ್ ತಿತ್ಲ್ಯಾ ಮಟ್ಟಾಕ್ ಫಳಾಧಿಕ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ, ಖರೆಂ. ಪುಣ್, ಆದ್ಲ್ಯಾಚ್ ಬ್ರೇಸ್ತಾರಾಚ್ಯಾ ರಾತಿಂ, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣಾಚ್ಯಾ ರಾವ್ಳೆರಾಂತ್, ಟಿಪ್ಪುನ್ ತಾಚೆರ್ ನದರ್ ದವರ್ನ್ ರಾವ್‍ಲ್ಲೆಂ ತೆಂ ರುಪ್ಣೆಂ ತಾಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಉದೆಲೆಂ. ರುಪ್ಣ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಥರಾನ್, ಘೊಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಲಾಥಿಪರಿಂ, ಆಯ್ಕಲಿಂ ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ, ಥಂಡ್ ವಾರ‍್ಯಾಂತ್ ತರೀ ಸಳ್ಸಳಿಂಶಿಂ:
“ತೊ ಸಲ್ವತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಪೊಳಾಪಳ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಪುರೊ. ತಾಣೆಂ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಯ್ನಾಶೆಂ, ಆನಿ ಜಿವೊಚ್ ಹಾಂಗಾ ಯೇವ್ನ್ ಪಾವಶೆಂ, ಪಳೆಂವ್ಚಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ತುಜಿ!”
ಚಿಂತುನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಪಾಟಿ ಕಣ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಹಿಂವ್ ಧಾಂವ್ಲೆಂ.
“ಬೋಳೂರ್ ಠಾಣ್ಯಾಚೊ ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ – ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲಾ?” ವಿಚಾರ್ಲೆಂ ತಾಣೆಂ ಭೋವ್ ಹಾಳ್ವಾಯೆನ್. ತಾಣೆಂ ವಿಚಾರ್‌ಲ್ಲಿ ತಿ, ಬರ್ಫಾ ಸಾರ್ಕ್ಯಾ ಥಂಡಾಯೆಚಿ, ರೀತ್ ಆಯ್ಕೊನ್, ತಾರ್ ಸವಾರ್ ಆನಿ ಕೊತ್ವಾಲ್ ಸೆಟ್ಟಿ ಸುಧಾಂ ಭಿಯೆಲೆ. ಇತ್ಲ್ಯಾರ್, ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಥೊಡೆ ಸವಾರ್ ಚುರುಕ್ ಜಾವ್ನ್, ಭಾಯ್ರ್ ಯೇವ್ನ್ ಆಯ್ಕತಾಲೆ.
“ವ್ಹಯ್ ಸರ್ದಾರಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತಾರ್ ಸವಾರ್, ಚಿಕ್ಕೆ ಕಾವ್ಜೆವ್ನ್. “ತಿಚ್ ವರ್ದಿ, ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ ವೀರಪ್ಪ ನಾಯ್ಕಾನ್ ಲಿಖುನ್, ಆನಿ ಫುಡ್ಲಿ ಹುಕುಮ್ ವಿಚಾರ್ನ್, ಬಾದಶಹಾಕ್ ಪಾವಿತ್ ಕರುಂಕ್ ಮ್ಹಜೆ ಕಡೆನ್ ಧಾಡ್ಲ್ಯಾ” ಮ್ಹಣೊನ್, ಖೊಮಿಸಾ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾನ್ ಹಾತ್ ಘಾಲ್ನ್, ಕಮರ್‌ಬಾಂಧಾ ಪಂದಾ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ, ಪಾತಳ್ ಚಾಮ್ಡ್ಯಾಚಿ ಪಿಸ್ವಿ ಭಾಯ್ರ್ ಕಾಡ್ನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್ ತಾಣೆಂ ದಿಲಿ.
ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ತಿ ಹಾತಾಂತ್ ಘೆತ್ಲಿ, ಪುಣ್ ತಾಣೆಂ ತಿ ಉಗ್ತಿ ಕರುಂಕ್ ನಾ. ಬಗಾರ್:
“ಹಿ ವರ್ತವ್ತಾ, ಮ್ಹೊರ್ ಮಾರ್‌ಲ್ಲಿ ವರ್ದಿ. ಬಾದಶಹಾಕ್ ಪಾವಿತ್ ಕರುಂಕ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ, ಪಯ್ಲೆಂಚ್ಯಾಚ್ ಥಂಡಾಯೆನ್. “ಆನಿ… ಮ್ಹಾಕಾ, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಕ್, ತೊಂಡ್ಪಾಶಿಂ ಪಾವಿತ್ ಕರುಂಕ್ ದಿಲ್ಲಿ ವರ್ದಿ..? ತುವೆಂ ಸಾಂಗ್ಯೆತ್, ಭಿಯೆಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ನಾ.”
ಘಾಮೆಲ್ಲೊ ತಾರ್ ಸವಾರ್, ದಿವ್ಯಾ ಉಜ್ವಾಡಾಚ್ಯಾ ವೃತ್ತಾ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳೊಕಾಂತ್, ಘಡಿಭರ್ ಪಾಟಿಂ ಮುಖಾರ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ.
“ಸರ್ದಾರಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ, ಭೋವ್ ದೀನ್ ಸ್ವರಾನ್. “ತಿ ವರ್ದಿ… ತುಮಿ ಎಕ್ಲೆಚ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ರ್, ಜಿವಾಚ್ಯೆ ರಿಸ್ಕೆ ಖಾಲ್, ಸಾಂಗೊಂಕ್, ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ ವೀರಪ್ಪ ನಾಯ್ಕ್ ಸಾಯ್ಬಾನ್ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ…”
“ಭೋವ್ ಬರೆಂ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್. ತಾಕಾಯೀ ಮತಿಂತ್‍ಚ್ ಚಿಕ್ಕೆ ಕಾವ್ಜೆಣಿ ಭೊಗ್ಲಿ.
“ಕೊತ್ವಾಲ್ ಸಾಯ್ಬಾ, ಮ್ಹಾಕಾ ಚಿಕ್ಕೆ ಮಾಫ್ ಕರಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ. ದೇಜಪ್ಪ ಸೆಟ್ಟಿ ಆನಿ ಹೆರ್, ಥಂಯ್ ಥಾವ್ನ್, ಅಪ್ಶೆಚ್ ಚಿಕ್ಕೆ ಪಯ್ಸ್ ಸರ್ಲೆ. “ತುರ್ತಾನ್ ಸಾಂಗ್… ವೇಳ್ ಕಾಡಿನಾಕಾ!”
“ಮಾನಿನ್ ವೆರೊನಿಕಾ ಕುವೆಲ್… ಮ್ಹಾಕಾ ಸಾಂಗೊಂಕ್ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ…” ಪಿಂರ್ಗಲೊ ತಾರ್ ಸವಾರ್.
“ಮಾನಿನ್ ವೆರೊನಿಕಾ ಕುವೆಲ್?” ಸರ್ದಾರಾನ್, ಪುರ್ತೊ ಜಾಗೃತ್ ಜಾವ್ನ್ ಹರ್ದೆಂ ಆನಿ ನಾಕಾಚಿಂ ಬುಡಾಂ ಫುಲಯ್ಲಿಂ. “ತುಜಿ ಜೀಬ್ ಚಿಕ್ಕೆ ವೆಗಿಂ ಸಡಿಳ್ ಕರ್!”
“ಸರ್ದಾರಾ!” ಬಿಕ್ಕಲೊ ಬಿರ್ಮತ್ ಸವಾರ್. “ಮಾನಿನ್ ವೆರೊನಿಕಾ ಕುವೆಲ್ ನಾ… ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಯಾ..!”
ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಕ್, ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಜಿರಂವ್ಕ್ ಥೊಡಿಂ ಖಿಣಾಂ ಜಾಯ್ ಪಡ್ಲಿಂ. ಘಡಿಭರ್ ರೂಕ್ ಜಾಲ್ಲೆಪರಿಂ ತೊ ರಾವ್ಲೊ. ಉಪ್ರಾಂತ್, ಸಪ್ಣಾಂತ್‍ಶೆಂ ವಿಚಾರ್ಲೆಂ ತಾಣೆಂ, ಭೋವ್ ಲೋವ್ ಸ್ವರಾನ್:
“ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಳೆಂಯ್? ಮಾನಿನ್ ವೆರೊನಿಕಾ ಕುವೆಲ್, ನಾ… ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಯಾ?”
“ವ-ವ್ಹಯ್ ಸರ್ದಾರಾ. ಹಿ ಖಬರ್, ತುಮ್ಕಾಂ ಮಾತ್ರ್ ಸಾಂಗಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಹುಕುಮ್…”
“ಆಸೊಂ… ತುಕಾ ಬರೆಂ ಜಾಂವ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್. ತಕ್ಷಣ್ ಪಾಟಿಂ ತೊ ಘುಂವ್ಲೊ.
“ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳ್!” ಆವಾಜ್ ದಿಲೊ ತಾಣೆಂ.
“ಜೀ… ಓ ಸರ್ದಾರಾ!” ಅಂತುಲೊ ಧಾಂವೊನ್ ಆಯ್ಲೊ.
“ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಸರ್ದಾರಾಂಕ್ ಉಟಯ್… ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಘೊಡೆ ಬದ್ಲುನ್ ಜೀನ್ ಘಾಲ್ಯಾ…” ತಾಕಿದ್ ದಿಲಿ ತಾಣೆಂ, ಸ್ಪಷ್ಟ್. “ಆತಾಂಚ್, ಕುರಿಯೆಲಾಕ್ ಆಮಿ ಪಯ್ಣ್ ಕರ್ತಾಂವ್!”
“ಜೀ… ಜಾಯ್ತ್ ಸರ್ದಾರ್!”
ಬಂಟ್ವಾಳ್ ಠಾಣ್ಯಾಂತ್, ಘಡ್ಯೆನ್ ಗಲಾಟೊ ಪ್ರಾರಂಭ್ ಜಾಲೊ. ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಮಾನಾಯಾಂಕ್, ಅಸಲೆ ಅನುಭವ್ ಸದಾಂಚೆ ಜಾಲ್ಲೆ. ಕಸಲೆಂಯೀ ತುರ್ತಾಚೆಂ ಫರ್ಮಾಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್… ರಾತ್ ಜಾಂವ್ ದೀಸ್, ವೋತ್ ಜಾಂವ್ ಪಾವ್ಸ್… ಫುಡ್ಲ್ಯಾ ಸಾಹಸಾ ಖಾತಿರ್, ಘಡ್ಯೆನ್ ಆಯ್ತೆ ತೆ ಜಾತಾಲೆ.
ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್, ನಿಜಾಯ್ಕೀ, ವಾದಾಳ್‍ಚ್ ಉಟ್‍ಲ್ಲೆಂ. ವೆರೊನಿಕಾ ಕುಂವರ್ನ್ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಮ್ಹಣ್ ಪಾತ್ಯೆಂವ್ಕ್ ತೊ ಕಬೂಲ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ. ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ತಸಲಿ ಖಬರ್ ಆಯ್ಕತಚ್, ತಾಚ್ಯಾ ಪಾಯಾಂ ಥಳಾ ಇಂಫೆರ್ನಾಚಿಂ ದಾರಾಂ, ಉಗ್ತಿಂ ಜಾಲ್ಲೆಪರಿಂ, ಆನಿ ಘಟ್ ಧರ್ಣಿ ವಯ್ಲೊ ಪಾಯ್ ಚುಕೊನ್ ನಿಸ್ರಾಳ್ಯಾ ಆನಿ ಉಬ್ರಾಳ್ಯಾ ಗುಂಡಿಯೆಚೆರ್ ಆಪುಣ್ ಉಮ್ಕಳ್ತಾಶೆಂ ತಾಕಾ ಭೊಗ್ಲೆಂ.
ತಾರ್ ಸವಾರಾನ್ ಪಯ್ಲೆಂ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ವರ್ದೆ ಪ್ರಾಸ್, ಘುಟಾನ್ ಸಾಂಗ್‍ಲ್ಲಿ ದುಸ್ರಿ ವರ್ದಿ ಚಡ್ ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಆಸ್ತೆಲಿ ಮ್ಹಣ್ ದೇಜಪ್ಪ ಸೆಟ್ಟಿನ್ ಅಂದಾಜ್ ಕೆಲೊ.
“ಕಸಲಿ ಗಜಾಲ್ ಜಾವ್ಯೆತ್ ಸರ್ದಾರ್ ಪ್ರಭು?” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ ವ್ಹಳೂ. “ಮ್ಹಜೆ ವರ್ವಿಂ ಕಾಂಯ್ ಕರುಂಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್…”
“ಉಪ್ಕಾರ್ ತುಜೊ ಮಿತ್ರಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್. “ತುವೆಂ ಹ್ಯಾ ಆದಿಂ ಕೆಲ್ಲೆ, ಆನಿ ಆತಾಂಯೀ ಕರ್ತಚ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ ಉಪ್ಕಾರ್ ಜಾಯ್ತೆ ಆಸಾತ್. ತುಜೆ ಕಾನ್ ದೊಳೆ ಉಗ್ತೆ ದವರ್. ಗಜಾಲ್ ಕಸಲಿ ಮ್ಹಣ್, ಕೊಡಿಯಾಳ್ ಪಾವ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್‍ಚ್ ಸಮ್ಜಜಾಯ್. ಕಸಲಿಯೀ ಗರ್ಜ್ ದಿಸ್ಲ್ಯಾರ್ ಎಕಾಮೆಕಾಕ್ ಖಬರ್ ದಿವ್ಯಾಂ.”
“ಆಮಿ ತಯಾರ್ ಜಾಲ್ಯಾಂವ್ ಧನ್ಯಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳ್.
“ಬರೆಂ. ಹಾಂವ್‍ಯೀ ತಯಾರ್ ಜಾತಾಂ” ಮ್ಹಣೊನ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ಭಿತರ್ ವಚೊನ್, ಪಯ್ಣಾಕ್ ಸಜ್ಜ್ ಜಾವ್ನ್, ಭಾಯ್ರ್ ಆಯ್ಲೊ. ತಾಚೆ ಸವಾರ್ ಆನಿ ಘೊಡೆ ತಯಾರ್ ಜಾಲ್ಲೆ.
ಭಾಯ್ರ್ ಸರೊಂಕ್ ಸರ್ದಾರಾನ್ ಹುಕುಮ್ ದಿಲಿ. ತೊಯೀ ಘೊಡ್ಯಾರ್ ಚಡೊನ್ ಚಿಕ್ಕೆ ಪಾಟಿಂ ರಾವ್ಲೊ. ಠಾಣ್ಯಾವಾಲ್ಯಾಚೊ ತಾಣೆಂ ಉಪ್ಕಾರ್ ಬಾವುಡ್ಲೊ. ತಾರ್ ಸವಾರಾನ್ ತ್ಯಾ ರಾತಿಂ ಥಂಯ್ ರಾವೊನ್ ದುಸ್ರ್ಯಾ ದಿಸಾ ಉಲ್ಲಾಳ್ ಠಾಣ್ಯಾಕ್ ಪಾಟಿಂ ವಚ್ಯೆತ್… “ವರ್ದಿ ಬಾದಶಹಾಕ್ ಪಾವಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾ. ಹಾಂವ್‍ಂಚ್ ಬಾದಶಹಾಚ್ಯಾ ಹುಕ್ಮೆನ್, ತ್ಯಾಚ್ ಕಾಮಾ ಖಾತಿರ್ ಆಯ್ಲಾಂ. ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ಲ್ಯಾರ್, ಫುಡ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸಮ್ಜೊನ್ ದುಸ್ರಿ ವರ್ದಿ ಧಾಡ್ಯಾಂ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ.
ನಿಜಾಯ್ಕೀ ವರ್ದಿ ತಿತ್ಲ್ಯಾ ವೆಗಿಂ ಟಿಪ್ಪುಕ್ ಪಾವನಾಯೆ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ತಾಚಿ ಅಪೇಕ್ಷಾ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲಿ. ಕಾರಣ್, ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ ವೆಳಾ ಆದಿಂಚ್ ಪರಾರಿ ಜಾಲಾ ಮ್ಹಣ್ ಖಬರ್ ಮೆಳ್ಳ್ಯಾರ್, ಟಿಪ್ಪುನ್, ಖುಬಾಳೊನ್, ತಾಣೆಂ ಪಾಟಿಂ ಯೇಂವ್ಕ್ ದಿಲ್ಲೊ ವಾಯ್ದೊ ಮಟ್ವೊ ಜಾಂವ್ಚಿ ಭಿರಾಂತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ. ತಶೆಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ತಾಕಾ ನಾಕಾ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ. ಕಿತ್ಯಾಕ್, ಹುದ್ದ್ಯಾಚ್ಯಾ ರಾಟಾವಳಿಂ ಶಿವಾಯ್, ಮುಖ್ಯ ಜಾವ್ನ್, ವೆರೊನಿಕಾ ಕುಂವರ್ನ್ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಖರ್ಗಾಚೆಂ ರಹಸ್ಯ್ ಪುರ್ತೆಂ ಸಮ್ಜೊಂಕ್ ಆನಿ ಭೆತುಂಕ್, ತಾಕಾ ಪುರ್ಸತ್ ಜಾಯ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ. ಹಿಂ ಸರ್ವ್ ತರ್ಕಾಂಯೀ ಕ್ಷಣಾನ್ ತಾಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ ಪಾಶಾರ್ ಜಾವ್ನ್, ಫುಡ್ಲ್ಯಾ ಕರ್ತುಬಾಂಕ್ ಫಾವೊತಿ ವಾಟ್ ಸೊಡಯ್ತಾಲಿಂ.
ಸರ್ದಾರಾಚ್ಯಾ ಠರಾವಾ ವರ್ವಿಂ, ಕಷ್ಟಾಂಚೆಂ, ಪುರಾಸಣೆಚೆಂ ಆನಿ ಅಪಾಯಾಂಚೆಂ ಸಿರಿರಂಗಪಟ್ಟಣಾಚೆಂ ಆಪ್ಲೆಂ ಪಯ್ಣ್ ನಿವಾರ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ತಾರ್ ಸವಾರ್ ಮತಿಂತ್ ಖುಶ್ ಪಾವ್ಲೊ.
“ತುಜಿ ಹುಕುಮ್ ಸರ್ದಾರ್ ಸಾಯ್ಬಾ!” ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ಆನಿ ಉಪ್ಕಾರಿ ಮನಾನ್, ತೊ ಖಾಲ್ ಜಾಲೊ.
ಚಾಂದ್ಣೆಂ ಹಳ್ತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ. ರಸ್ತೊ ಸಾರ್ಕೊ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ. ರಾಕುಸಾಕ್ ಹಳ್ತಾನ್ ಧಾಂವ್ಡಾವ್ನ್, ಥೊಡ್ಯಾಚ್ ವೆಳಾನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ತಾಚ್ಯಾ ಸವಾರಾಂ ಸಾಂಗಾತಾ ಮೆಳ್ಳೊ. ಕಾಳ್ಕ್ಯೆ ರಾತಿಂ, ಕಾಳ್ಕ್ಯಾ ಫುಡಾರಾ ತೆವ್ಶಿನ್‍ಶೆಂ, ತಾಣಿಂ ಪಯ್ಣ್ ಕೆಲೆಂ.
ರಾತ್ ಮಧ್ಯಾನ್ ಉತ್ರೊನ್, ಕೊಂಬ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಸಾದಾ ಆದಿಂಚ್ ತೆ ಯೇವ್ನ್ ಫಿಂರ್ಗಿಪೆಟ್, ಸಾಯ್ಬಿಣಿಚ್ಯೆ ಮೊಂತಿಯೆ ಬಗ್ಲೆನ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ದೊಂಗ್ರಿಯೆ ಲಾಗಿಂ ಪಾವ್ಲೆ. ಇತ್ಲಿ ವಾಟ್ ಯೇವ್ನ್ ಪಾವ್ತಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಕೊಣಾಯ್ ಕಡೆನ್ ಉಲಯ್ನಾಸ್ತಾಂ, ಗೂಂಡ್ ನಿಯಾಳಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ ಆಯಿಲ್ಲೊ. ಹರ್ಶೆಂ, ಪಯ್ಣಾ ವೆಳಾರ್, ತಾರಿಪೊ ಆನಿ ಕುಹಕಾಂ ಉಲವ್ನ್ ಸವಯ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ ಜಮೆದಾರ್ ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳ್, ಸೋಮಯ್ಯ ಆನಿ ಸಾಂಗಾತಿ, ಸರ್ದಾರಾಚೊ ಮನೋಭಾವ್ ಸಮ್ಜೊನ್ ಮೌನ್ ರಾವೊನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆ.
ತಾಚಿಂ ಚಿಂತ್ನಾಂ ಕಸಲಿಂ ಮ್ಹಣ್ ತೊಚ್ ನೆಣಾಸ್‍ಲ್ಲೊ. ಪುಣ್ ಮಾನಿನ್ ವೆರೊನಿಕಾ ಕುವೆಲಿಚೊ ನಾಪತ್ತೊ, ಕದಮಾನ್ ಕದಮ್, ತಾಚ್ಯಾಚ್ ಅಭಿಮಾನಾಕ್ ಕೂಟ್ ಮಾರ್ತಾಶೆಂ ತಾಕಾ ಭೊಗ್ತಾಲೆಂ. ವಿಶೇಸ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್: ‘ವೆರೊನಿಕಾ ಕುವೆಲ್ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ತಿಚ್ಯಾ ತಾಬೆನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ, ಭಾಗೆವಂತ್ ಖುರ್ಸಾಚೆಂ ಪಿಂತುರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ, ಸಿನೊಲೆಚ್ಯಾ ಅರ್ಲುಕೆಚೆಂ ಅರ್ಧ್‍ಯೀ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲಾಂ! ಜರ್, ಹೆಂ ನಹಿಂ ಅವಲಕ್ಷಣ್, ತರ್ ಕಸಲೆಂ ಜಾವ್ಯೆತ್ ಖುಣ್?’ ಮ್ಹಳ್ಳಿಂ ಚಿಂತ್ನಾಂ, ಮುಸ್ಳಾಚ್ಯಾ ಫಾರಾಂಪರಿಂ ತಾಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಕ್ ಕಾಂಡ್ತಾಲಿಂ.
“ಖಬಡ್ದಾರ್!” ರಾವೊಂಕ್ ತಾಣೆಂ ಹುಕುಮ್ ದಿಲಿ, ಫಿಂರ್ಗಿಪೆಟೆಚ್ಯಾ ಛತ್ರಾ ಥಾವ್ನ್ ಚಡುಣೆಂ ತಿನ್ಶಿಂ ವಾಂವ್ ಪಯ್ಸ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಘುಂವ್ಡೆರ್, ಪಿಂಪ್ಳಾಚ್ಯಾ ರುಕಾ ಲಾಗಿಂ.
ಸವಾರ್ ರಾವೊನ್, ಲಾಗಿಂ ಜಮ್ಲೆ.
ಕಸಲ್ಯಾ ವಿಷಮ್ ಪರಿಸ್ಥಿತೆಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಗರ್ಜೆಚ್ಯಾ ವಿಷಯಾಂನಿ, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ಪೆದ್ರು ಪ್ರಭು, ಜಾಗ್ರುತ್ಕಾಯ್ ಸಾಂಡಿನಾತ್‍ಲ್ಲೊ.
“ಹಾಂಗಾ ಥಾವ್ನ್ ಆಮ್ಚೆ ಸವಾರ್, ಬಾರಾ ಜಣ್ ನಹಿಂ – ಧಾ ಜಣ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ. ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾರ್ ಥಾವ್ನ್ ದೆಂವ್ಲೊ. ಹೆರ್‌ಯೀ ದೆಂವ್ಲೆ. ಸರ್ದಾರಾಚಿ ಮ್ಹಣ್ಣಿ ಅಂತುಲೊ ಪಡ್ವಳಾಕ್ ಅರ್ಥ್ ಜಾಲಿ. ತಾಣೆಂ ದೊಗಾಂ ‘ಸವಾರಾಂಕ್’ ಮುಖಾರ್ ಆಪಯ್ಲೆ. ತ್ಯಾ ದೊಗಾಂನಿ ಮುಖಾರ್ ಯೇವ್ನ್, ಬಾಗ್ವೊನ್, ಸರ್ದಾರಾಕ್ ಪ್ರಣಾಮ್ ಕೆಲೊ. ಸರ್ದಾರಾಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ ತಾಂಚಿ ಚರಿತ್ರಾ ಝಳ್ಕಲಿ:
ಸಾರ್ಕ್ಯಾ ಉಜ್ವಾಡಾಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ತಾಂಕಾಂ ದೊಗಾಂಯ್ಕೀ ಪಳೆಲ್ಯಾರ್, ನಿಜಾಯ್ಕೀ ತೆ ಮಾಪ್ಳ್ಯಾಂಪರಿಂಚ್ ದಿಸ್ತಾಲೆ. ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಸವಾರಾಂಚಿಂ ಸಮವಸ್ತ್ರಾಂ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್, ಘನ್ ಖಡ್ಯಾಳಿಂ ವದನಾಂ, ತಾಸ್‍ಲ್ಲೆ ಖಡ್ಡೆ ಆನಿ ದಿಸ್ಯೆತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಖುಣಾಂನಿ, ತೆ ಮಾಪ್ಳೆಚ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆ. ಪುಣ್ ಜನ್ಮಾನ್ ತೆ ಮಾಪ್ಳೆ ನಹಿಂ, ಬಗಾರ್, ಕೆನರಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚ್ಯಾ ಬಂದಡೆ ಖಾತಿರ್, 1784 ಇಸ್ವೆಂತ್, ಸಿಂಜಿಚ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಕಾಳ್ಯಾ ಬುಧ್ವಾರಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಥಮ್ ಆಕ್ರಮಣಾಂತ್ ಶಿರ್ಕಲ್ಲೆ ದೋಗ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಯುವಕ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆ…
ಕರಾವಳಿಚ್ಯಾ – ಮಂಗ್ಳುರ್, ಮಂಜೇಶ್ವರ್, ಕುಂದಾಪುರ್, ಹೊನ್ನಾವರ್, ಅಂಕೋಲಾ ಆನಿ ಸುಂಕೆಂ – ತಂಬಾಂನಿ, ಕುಡಾವ್ನ್ ಆನಿ ಆಡಾವ್ನ್, ಧಾಡಾವ್ನ್ ಬಡವ್ನ್ ಆನಿ ಖೊಡೆ ಸಾಂಕ್ಳಿಂನಿ ಬಾಂಧುನ್, ಕಷ್ಟಾಂಚ್ಯಾ ಆನಿ ಕಾಂಟ್ಯಾಂ-ಖುಂಟ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಖರ್ಕಟ್ಯಾ ವಾಟೆನ್, ಮಾರಾ-ಫಾರಾಂತ್ಲೆ, ಕಷ್ಟಾಂ-ಅನ್ವಾರಾಂತ್ಲೆ, ಖೊಟ್ಯೊ-ಮುಟಿಂತ್ಲೆ ಆನಿ ಫೆಸ್ತ್ ಪಿಡೆಂತ್ಲೆ ಉರೊನ್, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣಾಕ್ ಜಾನ್ವಾರಾಂಪರಿಂ ಆಂಬುಡ್ನ್ ಆನಿ ವೋಡ್ನ್ ವ್ಹೆಲ್ಲ್ಯಾ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ಯಾ ಸಬಾರ್ ಹಜಾರ್ ಕೈದ್ಯಾಂ ಪಯ್ಕಿಲೆ ತೆ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆ…
ಥೊಡ್ಯಾಚ್ ದಿಸಾಂ ಉಪ್ರಾಂತ್, ‘ಪುರ್ವಜಾಂಚೊ ಭಾವಾರ್ಥ್ ಸಾಂಡಿನಾಂವ್, ಇಸ್ಲಾಮ್ ಧರ್ಮ್ ಸ್ವೀಕಾರ್ ಕರಿನಾಂವ್’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಖಾತಿರ್, ಹಾತ್-ಪಾಯ್ ಬಾಂಧುನ್ ಜಬರ್ದಸ್ತೆನ್ ಸುಂತಾ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ವೀರಾಂ ಪಯ್ಕಿಲೆ ತೆ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆ!
ತಸಲ್ಯಾಂಕ್, ತೆ ‘ನವೆ ಮುಸ್ಲಿಮ್’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಖಾತಿರ್, ಪುರಸ್ಕಾರ್ ಜಾವ್ನ್, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣಾಚ್ಯಾ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾ ಪಾಟ್ಲಾಮೆಂನಿ ಲಷ್ಕರಿ ಹುದ್ದೆ ದಿಲ್ಲೆ. ತಶೆಂ ಆಸ್ಲ್ಯಾರೀ, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಪುರ್ವಜಾಂಚೊ, ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಮಾಂಯ್ ಗಾಂವ್ಚೊ ಮೋಗ್ ಜಾಂವ್, ಕುಶೆಲಾಂನಿ ಆನಿ ಚಲಾಕೆನ್, ಬಂಧೆಂತ್ಲೆಂ ಚುಕವ್ನ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಸಾಹಸಾಂ ಜಾಂವ್ ಉಣಿಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾಂತ್. ಬಂದಡೆ ಭಿತರ್ ತಶೆಂ ಭಾಯ್ರ್, ತ್ಯಾಚ್ ಖಾತಿರ್ ವಾವುರ್ತೆಲ್ಯಾಂಚೊ ಸಂಖೊಯೀ ಉಣೊ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ.
ತ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ, ಹ್ಯಾ ಪಾವ್ಟಿಂ, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಕಸಲ್ಯಾ ಘಡ್ಬಡೆಚ್ಯಾ ಆನಿ ಒತ್ತಾಯಾಂಚ್ಯಾ ಪರಿಸ್ಥಿತೆಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣಾ ಥಾವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಯೆತಾನಾ, ತ್ಯಾ ದೊಗಾಂ ‘ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಕ್’ ಆಪ್ಲ್ಯಾಚ್ ಸವಾರಾಂ ಮಧೆಂ ಸ್ಥಾನ್ ದೀವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಹಾಡ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ! ತೆ ದೊಗೀ ಮಾನಾಯ್, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣಾಂತ್ ಲಸ್ಕರ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಟಿಪ್ಪುಚ್ಯಾ ಸೈನಿಕಾಂ ಮಧೆಂ, ವರ್ತ್ಯಾ ಉಮೆದಿಚೆಂ ಅಭಿನಯನ್ ಕರ್ನ್, ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ಥೊಡ್ಯಾ ಮಹಿನ್ಯಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಘೊಡ್ಯಾ ಸವಾರಿ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್ನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ.
ಉಡ್ಪಾ ಆನಿ ಕಲ್ಯಾಣ್ಪುರ ಮಧ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ವಠಾರಾಂತ್ಲೆ ಸೆಜಾರಿ ತೆ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆ. ಶಿಪಾಯಾಂಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್ ಸಾಂಪಡ್ತಾನಾ, ಕಾಜಾರಿ ನಹಿಂ ಜಾಲ್ಲೆ ವರ್ವಿಂ, ಬಾಯ್ಲ್ ಭುರ್ಗಿಂ ತಾಂಕಾಂ ನಾತ್‍ಲ್ಲಿಂ. ಎಕ್ಲ್ಯಾಚಿ ಪ್ರಾಯ್ವಂತ್ ಆವಯ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ. ತಿ ಪ್ರಾಯ್ವಂತ್ ದೆಕುನ್ ತಿಕಾ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ ಧರುಂಕ್ ನಾ. ಆನ್ಯೇಕ್ಲ್ಯಾಚೊ ಬಾಪಯ್, ಕೈತಾನ್ ಲಾಜರ್ ನಾಯ್ಕ್ ನಾಂವಾಚೊ, ಕೈದ್ ಜಾತಾನಾ ತುರ್ಕಿ ಶಿಪಾಯಾಂ ಕಡೆನ್ ಝುಜೊನ್ ಅರ್ಧೊ ಜಾಲ್ಲೊ. ತಾಚೆ ದೊನೀ ಪಾಯ್ ಮೊಡುನ್ ಶಿಪಾಯಾಂನಿ ತಾಕಾ ಲಾಗ್ಶಿಲ್ಯಾ ಪೊಟ್ಟು ಬಾಂಯ್ತ್ ಉಡಯಿಲ್ಲೊ – ಉರ್ಲಾ ವಾ ಗೆಲಾ ಮ್ಹಣ್ ಪುತಾಕ್ ಕಳಿತ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ. ಆತಾಂ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಜಾವ್ನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಠೊಲಿಯೆಂತ್ ಯೇವ್ನ್, ಫಿಂರ್ಗಿಪೆಟ್ ಅರ್ಕುಳ ಲಾಗಿಂ ಪಾವ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ವೆಳಾರ್, ಸರ್ದಾರ್ ತಾಂಚೆ ಕಡೆನ್ ಉಲಯ್ಲೊ: “ಯೂಸುಫ್ ಪೆದ್ರು ಕರ್ನೆಲ್ ಆನಿ ಎಮೀರ್ ಲೊರೆಸ್ ನಾಯ್ಕ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ. ತಾಂಚಿಂ ಸಗ್ಳಿಂ ನಾಂವಾಂ ಉಚಾರ್ನ್, ಅಮ್ರುಕೊ ಹಾಸೊನ್. “ದೆವಾಚ್ಯೆ ದಯೆನ್ ತುಮಿ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ತುಮ್ಚಿ ಫುಡ್ಲಿ ಆಲೋಚನ್ ಸಮ್ಜೊನ್, ತ್ಯಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಚಲೊಂಕ್ ಆತಾಂ ಆಯಿನ್ನ್ ವೇಳ್.”
“ಸರ್ದಾರ್ ಸಾಯ್ಬಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಯೂಸುಫ್ ಪೆದ್ರು ಕರ್ನೆಲ್. “ಆಮ್ಚೆರ್ ತುವೆಂ ದಾಕಯಿಲ್ಲಿ ದಯಾ ಆನಿ ಕೆಲ್ಲೊ ಉಪ್ಕಾರ್ ವಿಶೇಸ್.”
“ಮೊರಾ ಪರ್ಯಾಂತ್…” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಎಮೀರ್ ಲೊರೆಸ್ ನಾಯ್ಕ್, ಮಧೆಂಚ್. “ತುಜೆಂ ಋಣ್ ಫಾರಿಕ್ ಕರುಂಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ತಾಂಕ್ಚೆಂ ನಾ. ತರೀ, ತುಕಾ ಲಾಂಬ್ ಆವ್ಕ್, ಭಲಾಯ್ಕಿ ಆನಿ ಸದಾಂಚ್ ತುಜ್ಯಾ ಬಾವ್ಳ್ಯಾಂಕ್ ಜಯ್ತ್, ಸೊಮಿ ಸಾಲ್ವದೊರ್ ಬಾಪಾ ಲಾಗಿಂ ಆನಿ ಮಿಲಾಗ್ರಿಂಚ್ಯಾ ಸಾಯ್ಬಿಣಿ ಲಾಗಿಂ ಆಮಿ ಮಾಗ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್.”
“ಮಾಗಾ ಭಾವಾಂನೊ, ಮಾಗಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್. “ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಪರಿಸ್ಥಿತೆಂತ್, ಮಾಗ್ಣ್ಯಾ ವರ್ತಿ ಗರ್ಜ್ ಮ್ಹಾಕಾ ದುಸ್ರಿ ನಾ. ಆಸೊಂ, ತುಮ್ಚಿ ಫುಡ್ಲಿ ಖುಶಿ?”
“ಆಮ್ಚಿಂ ಘರಾಂದಾರಾಂ ಉಬಿಂ ಆಸಾತ್, ವಾ, ಭುಂಯ್ ಪಡ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮಿ ನೆಣಾಂವ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಕರ್ನೆಲ್.
“ಆಮ್ಚಿಂ ಭುಂಯ್-ಭಾಟಾಂ ಕೃಷಿ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್, ಪರಾಧೀನ್ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್ ವಾ ಕಾಂಟಿಯೆ ಕುಂರ್ಬಲಾನ್ ಪಾಳ್ ಪಡ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂಯೀ ಆಮ್ಕಾಂ ಕಳಿತ್ ನಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ನಾಯ್ಕ್. ತಾಂಚ್ಯಾ ದೊಗಾಂಯ್ಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ, ಬಂದಡೆ ವೆಳಾರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಮಾಜೆಂತ್ ಚಾಲು ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ನಿರ್ಗತೆಚೊ ಆನಿ ಬಿರ್ಮತೆಚೊ ಸಾರಾಂಶ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ.
“ಜಾಲ್ಯಾರೀ ಥಂಯ್ಚ್ ವಚೊನ್ ವಾಂಚಜಾಯ್ ನಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಮೊರಜಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಆಮ್ಚಿ ಆಶಾ ಆನಿ ಅಪೇಕ್ಷಾ” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಕರ್ನೆಲ್.
“ಬರಿ ಆಶಾ ಆನಿ ಅಪೇಕ್ಷಾ” ಕಬೂಲ್ ಜಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್. “ತಸಲ್ಯಾ ಆಶೆಂತ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಮಾಜೆಚಿ ಅಖಂಡತಾಯ್ ಆನಿ ಬಚಾವಿ ನಿಶೆತೆಲಿ.”
“ತರ್…”
“ತರ್, ಹಾಂಗಾ ಥಾವ್ನ್ ತುಮಿ ಸುಟಜಾಯ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಸುಡ್ಸುಡಿತ್ ತಾಕಿದ್ ದೀವ್ನ್. “ಉಜ್ವಾಡ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂಚ್, ಒಮ್ಜೂರ್, ರೆಮೆದ್‍ಬಾಯೆಗೆರ್ ತುಮಿ ಪಾವಜಾಯ್. ವಾಟ್ ದಾಕಂವ್ಕ್, ಜಮೆದಾರ್ ಸೋಮಯ್ಯ ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತಾ ವಚೊಂದಿ. ಥಂಯ್ಸರ್, ಗಜಾಲ್ ವಿವರ್ಸಿಯಾ. ಥೊಡೊ ವಿಶೆವ್ ಘೆವ್ನ್, ಸಾದ್ಯ್ ಮಾಪ್ಳ್ಯಾಪರಿಂ ಚಾಲ್ತೆಂ ನ್ಹೆಸೊನ್, ಪಾಯ್ ವಾಟೆನ್ ತುಮ್ಚೆಂ ಪಯ್ಣ್ ಮುಂದರ್ಸಿಯಾ. ಗುರ್ಪುರ್ಚಿ ಘಾಟಿ ಪರ್ಯಾಂತ್ ವಾಟ್ ದಾಕಂವ್ಕ್ ಜಣ್ ವಿಚಾರ್ನ್ ಘೆಯಾ.”
“ತಶೆಂ ಕರ್ತಾಂವ್ ಸರ್ದಾರಾ.”
“ರೆಮೆದ್‍ಬಾಯೆಚೆಂ ಘರ್ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್, ತುಮಿ, ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಕ್ ಪಾವ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್‍ಯೀ, ಫುಡಾರ್ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಜಾತಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಯೂಸುಫ್ ಬ್ಯಾರಿ ಆನಿ ಎಮೀರ್ ಬ್ಯಾರಿ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ರಾಂವ್ಚೆಂ ಬರೆಂ. ಪುಣ್ ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಚಾಲಿಂತ್, ಮಾಗ್ಣ್ಯಾಂತ್ ಆನಿ ಹೃದಯಾಂತ್…”
“ಆಮಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್!”
“ಬರಾಬರ್. ಉಗ್ಡಾಸ್ ದವರಾ. ಆನ್ಯೇಕ್ ವಿಷಯ್, ಹ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಖಂಚೊಯೀ ಜಾಂವ್ ವೇಳ್, ಕಸಲಿಯೀ ಜಾಂವ್ ಮೇಳ್, ಮತಿ ಭಾಯ್ರ್ ಮ್ಹಜೆಂ ನಾಂವ್ ತುಮಿ ಉಚಾರಿನಾಯೆ!”
“ಸರ್ದಾರ್ ಸಾಯ್ಬಾ, ತುಕಾ’ಮ್ಚಿ ಭಾಸ್ ದಿತಾಂವ್.”
“ಭೋವ್ ಬರೆಂ… ಜಮೆದಾರ್ ಸೋಮಯ್ಯ!”
“ಜೀ, ಸರ್ದಾರ್!”
“ಹಾಂಕಾಂ ಒಮ್ಜೂರ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಪಾವ್ನ್, ರೆಮೆದ್‍ಬಾಯೆಕ್ ಗಜಾಲ್ ವಿವರ್ಸುನ್, ಹಾಂಚೆ ಘೊಡೆ ಆಪವ್ನ್-ಘೆವ್ನ್, ಮೆರೆಲ್ಲಾ ಪದ್ವಾಚ್ಯಾ ವಾಟೆನ್ ಆಮ್ಚೊ ಪಾಟ್ಲಾವ್ ಕರ್. ಆಮಿ ಹಳ್ತಾನ್ ಪಯ್ಣ್ ಕರ್ನ್, ಭೈರವಾಡಿ (ಪಡೀಲ್) ನಾಖ್ಯಾರ್ ತುಕಾ ರಾಕ್ತಾಂವ್.”
“ಜಾಂವ್ ಸಾಯ್ಬಾ.”
“ಭಾವಾಂನೊ, ದೆವಾ ಸಾಂಗಾತಾ, ವಚಾ ತುಮ್ಚ್ಯಾ ವಾಟೆನ್. ಘೆಯಾತ್, ಖರ್ಚಾಕ್ ಆಸೊಂದಿ. ಉಗ್ಡಾಸ್ ಆಸೊಂದಿ” ಮ್ಹಣೊನ್ ತಾಂಕಾಂ ಥೊಡಿಂ ನಾಣಿಂ ಸರ್ದಾರಾನ್ ದಿಲಿಂ.
“ಸರ್ದಾರ್ ಧನ್ಯಾ…” ಮ್ಹಣೊನ್, ತೆ ದೊಗೀ ಮಾನಾಯ್ ಗದ್ಗದೊನ್ ಪಾಯಾಂಕ್ ಪಡ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂ ತಾಣೆಂ ತಾಂಕಾಂ ಸಾಂಬಾಳ್ನ್ ಧರ್ಲೆಂ. ಧಡಂಗ್ ಮಾನಾಯ್ ತೆ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ತ್ಯಾ ಘಡ್ಯೆ ತಾಂಚಿಂ ದುಖಾಂ ಗಳೊನ್ ಖಾಡ್ ಮಿಶಿಯೆಂತ್ ಲಿಪ್ತಾಲಿಂ.
“ವೇಳ್ ಜಾತಾ. ವಚಾ. ಆ… ಮೆಳ್ಯಾಂ ಪರ್ತ್ಯಾನ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್, ಮೊವಾಳಾಯೆನ್. ‘ಆದೇವ್ಸ್’ ಮ್ಹಣೊಂಕ್ ತಾಣೆಂ ತೋಂಡ್ ಕಾಡ್‍ಲ್ಲೆಂ… ಪುಣ್ ತ್ಯಾ ಇಡ್ಯಾಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಥೊಡ್ಯಾಚ್ ದಿಸಾಂ ಆದಿಂ, ಈದ್ಗಾ ದೊಂಗ್ರೆರ್ ಆಪ್ಣೆಂ ‘ಅದೇವ್ಸ್’ ಕೆಲ್ಲೊ ಉಗ್ಡಾಸ್ ತಾಕಾ ಆಯ್ಲೊ. ಆನಿ ಪ್ರಕೃತ್ ಆಕಾಂತಾಂತ್ ತೊ ಸಬ್ದ್ ತಾಣೆಂ ಪಾಟಿಂ ಧರ್ಲೊ.
ಜಮೆದಾರ್ ಸೋಮಯ್ಯ, ಯೂಸುಫ್ ಪೆದ್ರು ಕರ್ನೆಲ್ ಆನಿ ಎಮೀರ್ ಲೊರೆಸ್ ನಾಯ್ಕ್, ಘೊಡ್ಯಾಂಚೆರ್ ಪರತ್ ಚಡೊನ್, ಮಾರಿಬಲ್ಲಾಚ್ಯಾ ಕುಶಿನ್ ಒಮ್ಜೂರ್ಚಿ ವಾಟ್ ಧರ್ನ್ ಗೆಲೆ.
ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಆನಿ ಉರ್‌ಲ್ಲೆ ನೋವ್ ಜಣ್ ಮುಖಾರ್ ವಚೊನ್, ಫಿಂರ್ಗಿಪೆಟ್ ಛತ್ರಾಂತ್ ಥೊಡೊ ವೇಳ್ ರಾವ್ಲೆ. ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ಕ್, ಖಂಯೀ ರಾವೊಂಕ್ ವಾ ವಿಶೆವ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಮನ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ. ಮಂಗ್ಳುರಾಂಕ್ ಪಾವೊನ್ ಸ್ಥಿತಿಗತ್ ಸಮ್ಜಲ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್ ಆನಿ ಕಾರ್ಯಾಕ್ ದೆಂವ್ಲ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್ ತಾಚ್ಯಾ ಮನಾಕ್ ಸಮಾಧಾನ್ ಭೊಗ್ಚೆಪರಿಂ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ. ದೆಕುನ್, ಫಾಂತ್ಯಾ-ಫಾಂತ್ಯಾರ್‌ಚ್ ಪಯ್ಣ್ ಕರುಂಕ್ ತಾಣೆಂ ತಾಕಿದ್ ದಿಲಿ.
ಭಾಯ್ರ್ ಸರ್ತಾಂ ಸರ್ತಾಂ, ತಾಚಿ ದೀಷ್ಟ್ ಆನಿ ಮತ್, ಬಗ್ಲೆಚ್ಯಾ ದೊಂಗ್ರೆಕ್ ಗೆಲಿ. ತೊ ಚುರ್ಚುರ್ಲೊ. ಆದಿಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಮತಿಕ್ ಬೆಜಾರಾಯ್ ಭೊಗ್ಲ್ಯಾರ್, ವಾ ಕಸಲಿಯೀ ಸಮಸ್ಯಾ ಉದೆಲ್ಯಾರ್, ಧವ್ಯಾ ಲಾಂಬ್ ಖಾಡಾಚ್ಯಾ, ವಿಶಾಲ್ ಕಾಳ್ಜಾಚ್ಯಾ ಆನಿ ಗೂಂಡ್ ಜಾಣ್ವಾಯೆಚ್ಯಾ ಭಕ್ತಿವಂತ್ ಪಾದ್ರ್ ಜೋಕಿಮ್ ಮನ್ವೆಲ್ ಮಿರಾಂದಾ ಲಾಗಿಂ ವಚ್ಯೆತಾಲೆಂ. ಆತಾಂ, ಥೊಡ್ಯಾ ಕಾಳಾ ಥಾವ್ನ್ ತೊ ಥಂಯ್ಸರ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲೊ. ತಾಣೆಂ ಬಾಂಧ್‍ಲ್ಲೆಂ ಗುರು ವಿದ್ಯಾಶಾಲ್ ಅರ್ಧೆಂ ನಾಸ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ. ಥೊಡಿಂ ನಿಬಾಂ ಸೊಧುನ್, ಆನಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ್ ಜಾವ್ನ್, ಕರ್ನಲ್ ಮೆಥ್ಯೂಸಾಚಿ ಮದಾಮ್ ಖಂಯ್ ಲಿಪ್ಲ್ಯಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಘುಟ್, ಪಾದ್ರಿನ್ ಲಿಪಯ್ಲಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ದುಬಾವಾನ್ ಆನಿ ರಾಗಾನ್, ಟಿಪ್ಪುನ್ ಪಾದ್ರ್ ಮಿರಾಂದಾಕ್ ತಲ್ಚೇರಾಕ್ ತಡೀಪಾರ್ ಕೆಲ್ಲೊ. ಥೊಡೆ ಸೆಮಿನರಿಸ್ತ್ ತಾಚ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತಾ ಗೆಲ್ಯಾರ್, ಹೆರ್ ಸಗ್ಳೆ ಬಹಿಷ್ಕಾರ್ ಪಡೊನ್ ಫಾಸ್ಳೊನ್ ಗೆಲ್ಲೆ.
ಹೆಂ ಸರ್ವ್ ಚಿಂತುನ್ ಆನಿ ಮನಾಂತ್‍ಚ್ ಖಂತೀಷ್ಟ್ ಜಾವ್ನ್, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್ ದೀರ್ಘ್ ಶ್ವಾಸ್ ಸೊಡ್ಲೊ. ತಾಚ್ಯಾಚ್ ಜಿವಾಕ್ ಕಿತ್ಲೊ ಅಪಾಯ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರೀ, ತಾಚ್ಯಾಚ್ ಫುಡಾರಾಚೆರ್, ಟಿಪ್ಪುಚ್ಯಾ ಕ್ರೋಧಾಚಿ ತಲ್ವಾರ್ ಉಮ್ಕಳ್ತಾಶಿ ದಿಸ್ಲ್ಯಾರೀ, ಹೆರಾಂಚ್ಯಾ ಕಷ್ಟಾಂತ್ ವಾಂಟೆಲಿ ಜಾವ್ನ್, ತಾಂಕಾಂ, ಗುಪಿತ್ ಜಾಯ್ ತಿತ್ಲಿ ಮಜತ್ ದೀಂವ್ಕ್ ತಾಚೆಂ ಮನ್ ಚಡ್ಪಡ್ತಾಲೆಂ.
ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್, ತಾಣೆಂ ಅಪೇಕ್ಷಿಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಆನಿ ದುಬಾವ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಆಕಾಂತಾಚಿಂ ಆನಿ ಅಪಾಯಾಚಿಂ ಖರ್ಗಾಂ ತಾಕಾ ರಾಕೊನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿಂ.
ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ಆನಿ ತಾಚೆ ಸವಾರ್, ಸೋಮಯ್ಯ ಮೆಳೊನ್, ಸಕಾಳಿಂಚ್ಯಾ ನೋವ್ ವೊರಾಂ ಭಿತರ್ ಬೋಳಾರ್ ಠಾಣ್ಯಾಕ್ ಪಾವ್ಲೆ. ಸರ್ಕಾರಾಚೊ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಜಾವ್ನ್, ಕಸಲೆಂಯೀ ಔದ್ಯೋಗಿಕ್ ಕಾಮ್ ಆರಂಭ್ ಕರ್ಚ್ಯಾ ಆದಿಂ, ಪಯ್ಲೆಂ ವಚೊನ್, ಬೋಳಾರ್ ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್, ಮಿತ್ರ್, ವೀರಪ್ಪ ನಾಯ್ಕಾಕಡ್ಚೊ ವಿವರ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ತಾಣೆಂ ನಿಶ್ಚಯ್ ಕೆಲ್ಲೊ.
ಚಿಂತ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಭೋವ್ ವೆಗಿಂ ಆನಿ ಅಪೇಕ್ಷಾ ನಾತ್‍ಲ್ಲೆಂ ಅಜ್ಯಾಪ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ, ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ ಯೇವ್ನ್ ಪಾವ್‍ಲ್ಲೆಂ ಪಳೆವ್ನ್, ವೀರಪ್ಪ ನಾಯ್ಕ್ ವಿಜ್ಮಿತ್ ಜಾಲೊ, ಸಂತೊಸ್ ಪಾವ್ಲೊ ಆನಿ ದಾದೊಶಿ ಜಾಲೊ.
“ಆಶ್ಚರ್ಯ್..! ಆಶ್ಚರ್ಯ್..! ಸ್ವಾಗತ್..! ಸ್ವಾಗತ್..! ಹಾಂವ್ ವಾಂಚ್ಲೊಂ!” ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ ಲ್ಹಾನ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಪರಿಂ, ಉದ್ವೇಗ್ ಸಾಂಬಾಳುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾಸ್ತಾಂ.
“ಬಾದಶಹಾಚ್ಯಾ ಉಳ್ಳಾಲ್-ಬೋಳಾರ್ ಖಿಲ್ಲೆದಾರಾಕ್ ಸಲಾಮ್” ಮ್ಹಣಾಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್, ಘಳಾಯ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾಂ. “ಬಾದಶಹಾಚ್ಯಾ ಹುಕ್ಮೆನ್ ಕುರಿಯೆಲಾಕ್ ಆಮಿ ಯೆತಾಲ್ಯಾಂವ್. ತ್ಯಾಚ್ ಹುಕ್ಮೆಕ್ ಸಂಬಂಧ್ ಜಾಲ್ಲಿ ತುಮ್ಚಿ ವರ್ದಿ, ಆಮಿ ಬಂಟ್ವಾಳ್-ಜೋಡು ದಾರಿ ಆಸ್ತಾನಾ ಆಮ್ಕಾಂ ಪಾವ್ಲಿ. ತಾರ್ ಸವಾರಾಕ್ ಆಮಿ ಪಾಟಿಂ ರಾವಯ್ಲೊ…”
“ದೇವ ಮಹಿಮೆ! ಬರೆಂ ಜಾಲೆಂ… ತುಮಿ ಯೇವ್ನ್ ಪಾವ್‍ಲ್ಲೆಂ… ಪ್ರ-ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ…”
“ಆಸೊಂದಿ. ಗಜಾಲ್ ಕಸಲಿ?”
“ಉಪಾಹಾರ್ ಘೆಯಾತ್… ಸಕ್ಕಡ್ ಸಾಂಗ್ತಾಂ. ಬೋಳೂರ್ ಖಿಲ್ಲೆದಾರ್ ಪರಾರಿ ಜಾಲಾ! ತುಮ್ಚಿ… ತುಮ್ಚಿ ವೆರೊನಿಕಾಬಿ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಯಾ!”
“ಆಯ್ಕಲಾಂ…”
“ಆನಿ ಕಾಲ್ ಫಾಂತ್ಯಾರ್ ವಾ ರಾತಿಂ, ತಿಚಿ ಭಯ್ಣ್ ಮೋನಿಕಾಬಾಯ್ ಕಾಣೆ!”
“ಕಿತೆಂ?” ಧೆಂಕ್ಣೊ ಮಾರ್ಲೊ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾಂವ್ನ್. ತಾಕಾ ಆತಾಂ ನಿಜಾಯ್ಕೀ ಝಿಂಟ್ ಮಾರ್‌ಲ್ಲೆಪರಿಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ.
(ಮುಂದರುಂಕ್ ಆಸಾ)
ವಿಶೇಸ್ ಚತ್ರಾಯ್: ಹಾಂಗಾಸರ್ ಪ್ರಕಟ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಹಿ ‘ಇಂಫೆರ್ನಾಚಿಂ ದಾರಾಂ’ ಕೃತಿ ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾನ್ ವಾಚ್ಯೆತ್. ಪುಣ್ ಜರ್ ಕೊಣಾಯ್ಕಿ ಹಾಂತ್ಲೊ ಖಂಯ್ಚೊಯ್ ಭಾಗ್ ಪ್ರಕಟುಂಕ್ ಜಾಯ್ ತರ್ ತ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ತುಮಿ ಬರ್ಪಿನಿಶಿಂ ಪರ್ವಣ್ಗಿ ಘೆಜೆ. ಗರ್ಜ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ donypereira@gmail.com ವಿಳಾಸಾಕ್ ಇಮೈಲ್ ಕರ್ಚೆಂ.
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವಾಟ್ಸಪ್ ಗ್ರೂಪಾಚೆಂ ಲಿಂಕ್ (Click to Join)
Send your Feedback to: budkuloepaper@gmail.com
